Mở cửa 7h30 - 17h00 / T2 - CN xuyên trưa
Suy dinh dưỡng ở trẻ em kéo dài sẽ để lại hậu quả nặng nề về thể chất, trí tuệ, thậm chí gây tử vong ở trẻ. Do đó, việc tìm hiểu nguyên nhân gây suy dinh dưỡng ở trẻ em để cải thiện tình trạng, giúp trẻ đạt được sự phát triển thể chất tối ưu là vô cùng cần thiết.
Bài viết với sự tư vấn chuyên môn của PGS.TS.BS Lê Bạch Mai, Nguyên Phó Viện trưởng Viện Dinh dưỡng Quốc gia; Giám đốc Y khoa Miền Bắc Hệ thống Phòng khám Dinh dưỡng – Y học vận động Nutrihome.
Suy dinh dưỡng ở trẻ em xảy ra khi cơ thể không nhận đủ lượng chất dinh dưỡng, calo và khoáng chất cần thiết cho sự tăng trưởng. Tình trạng này phổ biến ở trẻ nhỏ dưới 5 tuổi, đặc biệt trẻ dưới 3 tuổi và để lại hậu quả nặng nề: trẻ còi cọc, chậm phát triển hành vi và trí não, giảm khả năng miễn dịch. Trường hợp nghiêm trọng, suy dinh dưỡng ở trẻ em có thể dẫn tới tử vong.
Nếu thấy trẻ có những triệu chứng sau mẹ hãy nghĩ ngay đến khả năng bé bị suy dinh dưỡng và đừng chần chừ mang trẻ đi khám bác sĩ: Cân nặng không tăng trong nhiều tháng liền, thậm chí giảm đột ngột; Mệt mỏi, chán ăn, ít vận động; Mất chất béo (mô mỡ); Lâu lành các vết thương; Hay bị bệnh vặt về đường hô hấp, tiêu hóa… do hệ miễn dịch suy yếu…
Dù trẻ vẫn vui chơi, sinh hoạt bình thường nhưng việc cân nặng “đứng im” nhiều tháng liền chính là dấu hiệu cho thấy trẻ có thể bị suy dinh dưỡng. Lúc này, mẹ nên tìm hiểu nguyên nhân gây suy dinh dưỡng ở trẻ em để có cách khắc phục kịp thời.
Nhìn chung, suy dinh dưỡng ở trẻ em thường do 4 nguyên nhân dưới đây:
Mẹ thiếu dinh dưỡng hoặc mắc một số bệnh lý trong giai đoạn mang thai sẽ cản trở sự phát triển của thai nhi trong tử cung. Hậu quả là trẻ sinh non, nhẹ cân hoặc suy dinh dưỡng khi chào đời, dẫn tới suy dinh dưỡng trong những năm đầu đời.
Khi cơ thể không được cung cấp đủ dưỡng chất, suy dinh dưỡng ở trẻ em sẽ xảy ra. Việc này thường bắt nguồn từ sai lầm trong cách nuôi trẻ của mẹ, chẳng hạn:
> Xem thêm: Thực đơn cho trẻ suy dinh dưỡng
Một đứa trẻ chậm phát triển trí tuệ có nguy cơ bị suy dinh dưỡng cao hơn những trẻ bình thường khác. Bên cạnh đó, một số trẻ mắc chứng chán ăn tâm thần hoặc biếng ăn kéo dài cũng dễ khiến cơ thể thiếu chất, dẫn đến suy dinh dưỡng.
Các bệnh nhiễm trùng như nhiễm khuẩn đường hô hấp, tiêu hóa tái phát, biến chứng hậu sởi, lỵ, tiêu chảy kéo dài… cũng chính là “thủ phạm” gây suy dinh dưỡng ở trẻ em. Vì các căn bệnh này cản trở quá trình hấp thụ chất dinh dưỡng của hệ tiêu hóa, khiến cơ thể trẻ thiếu hụt dưỡng chất để tăng trưởng.
Không chỉ vậy, nhiều mẹ còn lạm dụng kháng sinh để điều trị bệnh cho trẻ. Việc làm này làm chậm quá trình lên men của lợi khuẩn đường ruột, gây rối loạn tiêu hóa và biếng ăn kéo dài. Bệnh lý của trẻ không khỏi mà ngày càng nặng thêm.
Bên cạnh đó, nếu trẻ mắc một số bệnh mãn tính như đái tháo đường, suy thận, suy tim, các bệnh về tim mạch… nguy cơ bị suy dinh dưỡng là khá cao.
Khi đã xác định được nguyên nhân gây suy dinh dưỡng ở trẻ, với những trẻ bị suy dinh dưỡng thể nhẹ và vừa, mẹ có thể tự điều trị cho bé tại nhà bằng cách:
– Điều chỉnh chế độ ăn của trẻ phù hợp với nhu cầu. Cung cấp đầy đủ protein (gấp đôi so với trẻ bình thường), năng lượng (gấp 1,5 lần). Chú ý thêm chất béo (bao gồm chất béo động vật và chất béo thực vật) vào mỗi bữa ăn của trẻ.
> Xem thêm: Chế độ ăn cho trẻ suy dinh dưỡng
– Chia nhỏ bữa ăn, sao cho khoảng cách giữa các bữa không quá gần nhau:
– Cho trẻ uống sữa cao năng lượng (> 1 kcalo/kg), nhưng không vượt quá 20% năng lượng khẩu phần hàng ngày.
– Bổ sung các vi chất cần thiết cho sự tăng trưởng của trẻ (như kẽm, lysine, vitamin D, vitamin A…) theo chỉ định của bác sĩ.
– Khuyến khích trẻ vận động để hỗ trợ quá trình chuyển hóa và tiêu hóa thức ăn.
– Tập cho trẻ thói quen ngủ sớm (trước 21 giờ với trẻ chưa đi học, trước 22 giờ với trẻ đã đi học), ngủ đủ giấc (trên 14 tiếng với trẻ dưới 1 tuổi, 12 – 14 tiếng với trẻ 1 – 3 tuổi, 10 – 12 tiếng với trẻ 3 – 5 tuổi).
Riêng với những trẻ suy dinh dưỡng nặng và suy dinh dưỡng rất nặng, mẹ cần đưa trẻ nhập viện điều trị theo phác đồ của bác sĩ.
Suy dinh dưỡng ở trẻ em nếu không điều trị kịp thời sẽ để lại hậu quả nặng nề về thể chất, trí tuệ, thậm chí gây tử vong ở trẻ. Do đó, dù trẻ mới bị suy dinh dưỡng hay đã gặp tình trạng này trong thời gian này, mẹ cũng cần đưa bé đến khám tại các cơ sở, trung tâm dinh dưỡng uy tín.
Đến khám tại Hệ thống Phòng khám Dinh dưỡng Nutrihome, trẻ sẽ được các chuyên gia giỏi chuyên môn, giàu kinh nghiệm đo khám kỹ lưỡng, đánh giá các chỉ số cơ thể quan trọng để xác định nguyên nhân gây suy dinh dưỡng ở trẻ, từ đó xây dựng phác đồ điều trị phù hợp.
Bên cạnh đó, kỹ sư tiết chế của Nutrihome sẽ xây dựng thực đơn cá nhân hóa theo ngày, tuần, tháng dựa trên mức độ suy dinh dưỡng, sở thích và thói quen ăn uống của trẻ cũng như trực tiếp hướng dẫn mẹ các bước chọn thực phẩm, chế biến món ăn một cách khoa học, đơn giản để mang đến những thực đơn ngon miệng, bổ dưỡng, từ đó cải thiện dần tình trạng suy dinh dưỡng ở trẻ em.
