Bên cạnh cân nặng và chiều cao, trẻ chậm phát triển trí tuệ là một tình trạng sức khỏe tâm thần cần được phụ huynh quan tâm đúng mực. Vậy dấu hiệu trẻ chậm phát triển trí tuệ là gì, và trẻ chậm phát triển có chữa được không, hay điều trị trẻ chậm phát triển nên như thế nào?
Chậm phát triển trí tuệ là một thuật ngữ chuyên khoa mô tả tình trạng khiếm khuyết ở não bộ của trẻ nhỏ. Sự khiếm khuyết này khiến khả năng học tập, kỹ năng tự chăm sóc bản thân, giao tiếp và kỹ năng xã hội của trẻ kém hơn các bạn đồng trang lứa.
Các bé chậm phát triển trí tuệ thường gặp khó khăn trong học tập, chăm sóc bản thân
Bé chậm phát triển trí tuệ có thể/ hoặc sẽ mất rất nhiều thời gian để học nói, hay học cách đi đứng vận động, mặc quần áo, tự ăn uống. Chưa kể, những trẻ này cũng cần sự giúp đỡ/hỗ trợ nhiều hơn từ người lớn trong việc học tập.
Việc phân loại mức độ chậm phát triển trí tuệ ở trẻ được các chuyên gia dựa vào những hoạt động trí óc, khả năng thích ứng và mức độ trẻ cần sự hỗ trợ/ giúp đỡ của người lớn trong sinh hoạt hàng ngày.
Tuy nhiên, trong một số trường hợp, không thể dựa vào các bảng kiểm tra để đánh giá mức độ trẻ chậm phát triển, mà cần dựa trên các xét nghiệm lâm sàng. Thực tế, đã có nhiều trường hợp được ghi nhận không thể đánh giá được mức độ. Có 4 mức độ để đánh giá sự chậm phát triển trí tuệ ở trẻ như sau:
Trẻ chậm phát triển trí tuệ mức độ nhẹ có thể học ổn các kỹ năng giao tiếp
Đối với trẻ lớn hơn: Các nguyên nhân gây chậm phát triển trí tuệ được xác định do trẻ bị chấn thương vùng đầu, nhiễm trùng, mắc đột quỵ ở trẻ em…
Nếu mức độ chậm phát triển trí tuệ ở trẻ càng nặng thì các biểu hiện sẽ “lộ” ra từ rất sớm. Dù vậy, tình trạng chậm phát triển trí tuệ của trẻ vẫn có thể cải thiện khi lớn lên nếu phát hiện sớm và điều trị đúng phương pháp.
Trẻ chậm phát triển trí tuệ thường đi muộn hơn các bạn cùng tuổi
Dưới đây là một số biểu hiện trẻ chậm phát triển trí tuệ ở trẻ bố mẹ có thể quan sát/ theo dõi để “nhận diện” kịp thời:
>>> Xem thêm: Tăng động giảm chú ý: Nguyên nhân, biểu hiện và chẩn đoán
Theo DSM-IV (Cẩm nang Chẩn đoán và Thống kê Rối loạn Tâm thần của Hiệp hội Tâm thần học Hoa Kỳ), có 3 tiêu chuẩn chính để chẩn đoán một bé chậm phát triển trí tuệ. Đó là:
Trẻ chậm phát triển có chữa được không? Trên thực tế, trẻ chậm phát triển trí tuệ có thể gặp khó khăn khi thực hiện các hoạt động trí tuệ, hay khó thích ứng và cần sự hỗ trợ/ giúp đỡ từ người khác. Tùy thuộc vào mức độ chậm phát triển trí tuệ mà tuổi thọ của trẻ có thể bị ảnh hưởng.
Để điều trị trẻ chậm phát triển, tùy mức độ, các chuyên gia sẽ áp dụng các biện pháp phù hợp cho từng loại như liệu pháp giáo dục, liệu pháp tâm lý, dùng thuốc. Ngoài ra, ở nhà, bố mẹ có thể phối hợp cùng với việc điều trị của chuyên gia để giúp trẻ phát triển tốt hơn, như sau:
Khuyến khích trẻ chậm phát triển tham gia học tập và các hoạt động ngoại khóa để hỗ trợ trẻ phát triển tốt hơn
Hy vọng với những thông tin cơ bản về tình trạng trẻ chậm phát triển nêu trên bố mẹ có thể biết cách chăm sóc trẻ tốt hơn, tư vấn chuyên gia và điều trị cho trẻ kịp thời để giúp trẻ có thể phát triển bình thường và hòa nhập xã hội. Và cần nhớ, trong mọi tình huống, ngoài vấn đề chăm sóc y tế, trẻ chậm phát triển trí tuệ rất cần sự chăm sóc, yêu thương của người thân trong gia đình và bạn bè xung quanh, cũng như cần có chế độ dinh dưỡng khoa học, tốt cho trí não phát triển.