Mở cửa 7h30 - 17h00 / T2 - CN xuyên trưa
Thận đóng vai trò quan trọng trong việc lọc và đào thải độc tố ra khỏi cơ thể. Vì thế, ưu tiên tiêu thụ các loại thực phẩm tốt cho thận không chỉ ảnh hưởng đến chức năng của cơ quan này mà còn góp phần cải thiện sức khỏe tổng thể. Vậy, dưới góc nhìn của các chuyên gia dinh dưỡng, ăn gì tốt cho thận? Đâu là danh sách các loại thức ăn tốt cho thận mà người bệnh suy thận hoặc sỏi thận cần quan tâm? Tất cả sẽ được Nutrihome giải đáp ngay trong bài viết sau.
Chế độ ăn tốt cho thận là việc ưu tiên chọn lọc và tiêu thụ các loại thực phẩm lành mạnh để:
Mục tiêu của chế độ dinh dưỡng này là góp phần làm giảm áp lực lên thận; từ đó, tăng cường sức khỏe tổng thể, ngăn ngừa sớm và nâng cao hiệu quả điều trị các bệnh lý liên quan đến thận.
Theo Viện Quốc gia về Tiểu đường, Tiêu hóa và Thận học (Hoa Kỳ), bạn cần điều chỉnh những loại thực phẩm đáp ứng các nguyên tắc dinh dưỡng sau để tốt cho thận:
| Dinh dưỡng | Hàm lượng kiêng cữ tốt cho thận | Điều kiện áp dụng |
| Natri (thành phần chính của muối ăn, bột ngọt, bột nêm,…) | <2300 mg / ngày | Áp dụng cho tất cả mọi đối tượng |
| Kali | 2000 – 3000 mg / ngày | Chỉ cần kiêng khi mắc bệnh thận mạn tính từ giai đoạn IIIA, IIIB, IV và V |
| Phốt pho | 600 – 800 mg / ngày | Chỉ cần kiêng khi mắc bệnh thận mạn tính từ giai đoạn IIIA, IIIB, IV và V |
| Protein | – Người khỏe mạnh: 1 – 1.2g protein / kg cơ thể / ngày
– Người suy thận: 0.6 – 0.8g protein / kg cơ thể / ngày) – Người sỏi thận: <80g protein / ngày |
Hàm lượng kiêng cữ tùy vào nhóm đối tượng |
| Oxalate | 40 – 50 mg / ngày | Chỉ cần kiêng khi đã được chẩn đoán sỏi thận |
Đứng đầu trong danh sách thực phẩm tốt cho thận là các loại thức ăn ít muối và natri. Tiêu thụ ít muối và natri giúp kiểm soát tình trạng tăng huyết áp – nguyên nhân phổ biến gây nên khoảng 30% trường hợp suy thận tại Hoa Kỳ. Các nhóm thực phẩm ít natri, tốt cho thận mà bất kỳ ai cũng nên tiêu thụ bao gồm:
Hấp, luộc và tẩm ướp ít gia vị là những cách chế biến góp phần làm giảm thiểu hàm lượng sodium trong chế độ ăn tốt cho thận
Thực phẩm ít kali tốt cho thận vì khi thận yếu, cơ thể khó lọc và đào thải kali, dẫn đến tình trạng tăng kali trong máu, gây rối loạn nhịp tim và sức khỏe tổng thể. Các thực phẩm ít natri có thể phân chia theo nhóm:
Việc lựa chọn các thực phẩm này giúp kiểm soát mức kali trong cơ thể, hỗ trợ sức khỏe thận và hệ tim mạch.
Chỉ những người có tiền sử mắc bệnh thận mạn tính giai đoạn III, IV, V mới cần ưu tiên ăn thực phẩm chứa ít phốt pho. Bởi lẽ, tình trạng thận yếu khiến cơ thể không còn đủ khả năng lọc phốt pho ra khỏi máu một cách hiệu quả.
Lượng phốt pho dư thừa trong máu có thể làm tăng canxi huyết, gây loãng xương và xơ cứng động mạch. Việc hạn chế phốt pho trong chế độ ăn giúp kiểm soát nồng độ phốt pho trong máu. bảo vệ xương, hệ tim mạch và hỗ trợ sức khỏe tổng thể của người bệnh suy thận.
Một số thực phẩm ít phốt pho mà người bệnh suy thận cần quan tâm bao gồm:
Nghiên cứu cho thấy, tiêu thụ thực phẩm giàu protein có thể làm tăng nồng độ axit uric trong huyết thanh, gây tăng huyết áp ở cầu thận, đồng thời làm giảm lưu lượng máu chảy đến thận; từ đó, thúc đẩy nguy cơ suy thận cấp / mãn tính và sỏi thận. Vì thế, khi tiêu thụ thực phẩm chứa nhiều protein, bạn cần lưu ý:
Người bệnh thận nên ưu tiên tiêu thụ ức gà bỏ da hơn thịt đỏ
Ăn gì tốt cho thận? Hãy ưu tiên các thực phẩm chứa ít oxalate, đặc biệt ở những người có tiền sử mắc bệnh sỏi. Bởi lẽ, tiêu thụ thực phẩm giàu oxalate sẽ làm tăng nguy cơ tái phát sỏi thận ở nhóm đối tượng này. Danh sách những thực phẩm giàu oxalate mà người bệnh sỏi thận cần tránh có thể bao gồm: cải bó xôi, cám gạo, kiều mạch, hạt hạnh nhân, khoai tây, đậu bắp, củ cải, bơ, cam, bưởi, mâm xôi, dứa, chà là, kiwi,…
Thực phẩm tốt cho thận là những loại thực phẩm có chứa nhiều chất dinh dưỡng, chất xơ, chất chống viêm và chất chống oxy hóa, giúp bảo vệ thận khỏi các tác nhân gây hại và cải thiện chức năng lọc máu. Một số thực phẩm tốt cho thận mà bạn có thể bổ sung vào chế độ ăn hàng ngày là:
Nước giúp duy trì lưu lượng chất lỏng chảy qua thận, ngăn ngừa sự cô đặc quá mức của nước tiểu, làm giảm nguy cơ hình thành sỏi thận và nhiễm trùng niệu đạo. Nước cũng hỗ trợ quá trình điều tiết cân bằng muối và độ pH của thận. Do đó, việc tiêu thụ đủ ít nhất 1.5 – 2 lít nước mỗi ngày hỗ trợ thận lọc máu, đào thải độc tố hiệu quả, góp phần bảo vệ sức khỏe thận và cơ thể nói chung.
Các loại cá béo chứa omega-3, một loại axit béo không bão hòa đã được chứng minh là tốt cho thận. Omega-3 có đặc tính kháng viêm, làm giảm áp lực và tổn thương trong các mạch máu của thận; nhờ đó, cải thiện lưu lượng máu đến thận và hạ thấp nồng độ protein niệu (urine protein) – một chỉ báo quan trọng khi thận bị tổn thương. Tóm lại, các loại cá béo (cá hồi, cá ngừ, cá trích, cá thu,…) là một nhóm thực phẩm tốt cho thận mà bạn không nên bỏ lỡ.
Khoai lang giàu beta-carotene và vitamin C, giúp bảo vệ thận khỏi những tổn thương do căng thẳng oxy hóa. Bên cạnh đó, loại củ này cũng chứa một hàm lượng chất xơ cao, giúp kiểm soát đường huyết, hạn chế tình trạng viêm nhiễm quá mức tại thận, hỗ trợ ngăn ngừa sớm các dấu hiệu suy thận mạn tính và cấp tính. Ngoài ra, khoai lang còn có một hàm lượng kali thấp so với một số loại rau củ khác, điều này đặc biệt hữu ích cho những người bệnh suy thận cần kiểm soát chặt chẽ hàm lượng kali trong khẩu phần ăn.
Khoai lang giúp kiểm soát đường huyết và hạn chế các phản ứng viêm tại thận
Rau lá xanh đậm chứa nhiều chất xơ, giúp kiểm soát đường huyết và hạ áp lực máu, hai tác nhân phổ biến dẫn đến suy thận. Không những thế, hàm lượng chất xơ không hòa tan trong các loại rau lá xanh còn giúp cơ thể ưu tiên “giữ” canxi ở ruột, hạn chế canxi tiến vào thận, kết tủa và tạo thành sỏi thận (canxi oxalate). Nhờ đó, tiêu thụ rau lá xanh có thể giúp bạn bảo vệ sức khỏe toàn diện trước sự tấn công của hai loại bệnh lý hệ tiết niệu phổ biến là suy thận và sỏi thận.
Tiêu thụ một chế độ ăn giàu quả mọng được chứng minh là có thể giúp bạn ngăn ngừa tình trạng tăng huyết áp – nguyên nhân hàng đầu gây suy thận. Không những thế, nghiên cứu cho thấy, hàm lượng chất chống oxy hóa polyphenols dồi dào trong các loại quả mọng còn giảm thiểu các phản ứng gây viêm, bảo vệ tiểu cầu thận không bị xơ cứng khi cơ thể hấp thụ quá nhiều natri. Do đó, các loại quả mọng như dâu tây, việt quất, mâm xôi, nam việt quất,… chính là nhóm thực phẩm tốt cho thận mà bạn không nên bỏ qua.
Táo là thực phẩm tốt cho thận bởi trong táo chứa ít kali, phốt pho và natri nên sau khi tiêu hóa, thận không cần phải hoạt động “vất vả” để lọc và đào thải muối khoáng. Đặc biệt, nhiều nghiên cứu còn chỉ rõ, tiêu thụ một quả táo mỗi ngày có thể giúp bạn giảm thiểu đến 45% nguy cơ sỏi thận. Do đó, nếu bạn vẫn đang băn khoăn chưa biết ăn gì tốt cho thận thì hãy ưu tiên tiêu thụ 1 quả táo mỗi ngày.
Tương tự như táo, bắp cải cũng chứa ít kali, phốt pho và natri nên rất an toàn để bổ sung vào chế độ dinh dưỡng của người bệnh thận. Bên cạnh đó, bắp cải có hàm lượng calo thấp, giúp ngăn ngừa tăng cân và giảm nguy cơ mắc bệnh thận liên quan đến béo phì. Tóm lại, bổ sung bắp cải vào khẩu phần ăn là một sự lựa chọn tuyệt vời để bảo vệ và nâng cao sức khỏe thận.
Người bệnh thận thường được chỉ định ăn nhạt (ít muối) để giảm áp lực lọc và đào thải natri cho thận. Tuyệt vời thay, ớt chuông đỏ lại chứa ít natri nên rất phù hợp để vào chế độ dinh dưỡng cho người bệnh thận. Bên cạnh đó, ớt chuông đỏ còn giàu vitamin A, C, E và các chất chống oxy hóa flavonoids, giúp bảo vệ thận khỏi những tổn thương oxy hóa, một trong những nguyên nhân hàng đầu gây suy thận mạn tính.
Ớt chuông đỏ chứa ít natri và nhiều chất chống oxy hóa tốt cho thận
Hành tây là thực phẩm tốt cho thận, đặc biệt là đối với những người có chỉ số creatinine huyết thanh cao và chức năng thận kém. Bởi lẽ, trong hành tây có chứa một hợp chất được gọi là prostaglandin, có chức năng làm giảm độ nhớt của máu một cách tự nhiên, hỗ trợ ngăn ngừa tăng huyết áp cao; do đó, làm chậm sự tiến triển của bệnh thận.
Măng tây giàu quercetin, một hợp chất chống oxy hóa thuộc nhóm flavonoids được chứng minh có tác dụng ngăn ngừa tăng huyết áp – nguyên nhân phổ biến gây suy thận. Bên cạnh đó, nghiên cứu cho thấy, măng tây còn có đặc tính sinh học như một loại thuốc lợi tiểu, giúp loại bỏ độc tố và muối khoáng dư thừa ra khỏi thận nhanh hơn, hỗ trợ ngăn ngừa sỏi thận hiệu quả.
Tăng huyết áp là nguyên nhân hàng đầu gây bệnh thận mãn tính và dẫn đến suy thận (giai đoạn cuối của bệnh thận mãn tính). Tại Hoa Kỳ, khoảng 30% các trường hợp suy thận là do tăng huyết áp. Tuyệt vời thay, tỏi chứa nhiều allicin, một hợp chất chống oxy hóa đã được chứng minh về tác dụng điều hòa huyết áp, kháng viêm và hỗ trợ cải thiện các rối loạn chức năng thận liên quan đến bệnh thận mạn tính.
Bông cải chứa nhiều sulforaphane. Theo nghiên cứu, sulforaphane có tác dụng bảo vệ thận mạnh mẽ thông qua đặc tính kháng viêm, chống oxy hóa, cải thiện lưu lượng máu đến thận, tăng khả năng loại bỏ creatinine và hạ thấp nồng độ uric axit trong nước tiểu; đồng thời ức chế tình thận xơ hóa thận và xơ hóa cầu thận. Nhờ đó, tiêu thụ bông cải xanh giúp bạn tăng cường chức năng thận và bảo vệ hệ tiết niệu một cách tối ưu.
Hai thử nghiệm lâm sàng ở Thái Lan đã phát hiện ra rằng ăn hạt bí ngô như một món ăn nhẹ mỗi ngày có thể giúp ngăn ngừa sự lắng đọng của canxi oxalate – là nguyên nhân chính gây nên 80% tổng số ca sỏi thận hiện nay. Đặc biệt, nghiên cứu còn chỉ rõ, thời gian tiêu thụ hạt bí ngô càng dài thì hiệu quả chống sỏi thận càng cao. Do đó, bạn có thể cân nhắc sử dụng hạt bí như một loại thực phẩm tiềm năng trong việc làm giảm nguy cơ mắc bệnh sỏi thận.
Hạt bí được chứng minh có tiềm năng ngăn ngừa sỏi thận hiệu quả
Nước chanh chứa nhiều axit citric, giúp cải thiện nồng độ citrate (muối của axit citric) trong nước tiểu. Nhờ đó, tiêu thụ nước chanh giúp icon canxi 2+ trong niệu đạo ưu tiên kết hợp axit citric để tạo thành canxi citrate, thay vì kết tủa với oxalate và gây sỏi thận (canxi oxalate). Tóm lại, nếu bạn vẫn còn băn khoăn chưa biết ăn gì hoặc uống gì tốt cho thận thì hãy cân nhắc tiêu thụ nước ép chanh để ngăn ngừa sớm các dấu hiệu sỏi thận.
Nghiên cứu cho thấy, tiêu thụ chiết xuất cherry ở liều lượng 0.17g / kg trọng lượng cơ thể giúp giảm nồng độ axit uric huyết thanh, tạo điều kiện tăng bài tiết axit uric qua thận. Nhờ đó, bổ sung cherry vào khẩu phần ăn không những giúp bạn chữa lành các tổn thương thận có thể dẫn đến bệnh thận mãn tính, mà còn hỗ trợ ngăn ngừa hàng loạt nguy cơ mắc phải những bệnh lý khác như: bệnh tim mạch, tăng huyết áp, đột quỵ, béo phì và tiểu đường.
Nho đỏ là một thực phẩm tốt cho thận, an toàn đối với cả những người bệnh suy thận mạn tính đang phải lọc máu bằng máy. Theo nghiên cứu, nho đỏ chứa nhiều quercetin. Sau 3 giờ tiêu thụ nho đỏ, nồng độ quercetin trong máu có thể đạt mức tối đa, giúp thận kháng viêm, tăng cường chức năng lọc máu và cải thiện nồng độ creatinine huyết thanh trong nước tiểu. Do đó, bổ sung nho đỏ vào khẩu phần ăn là điều bạn nên tiến hành càng sớm càng tốt, đặc biệt là đối với những ai đang bị suy thận mạn tính.
Cải xoăn rất giàu chất chống oxy hóa, bao gồm vitamin A, C và K, cũng như flavonoid và carotenoid. Chất chống oxy hóa giúp trung hòa các gốc tự do có hại trong cơ thể, giảm stress oxy hóa và hỗ trợ sức khỏe tổng thể của tế bào thận. Bên cạnh đó, cải xoăn còn có một hàm lượng kali thấp so với các loại rau lá xanh khác, khiến nó trở thành lựa chọn lý tưởng cho những người bệnh suy thận hoặc sỏi thận cần một chế độ ăn hạn chế kali.
92% dưa hấu là nước. Do đó, tiêu thụ dưa hấu, dù là ăn tươi hay ép lấy nước, đều giúp cơ thể tăng cường bài tiết nước tiểu, hỗ trợ phòng ngừa và phân hủy sỏi thận (nếu có) một cách hiệu quả. Bên cạnh đó, dưa hấu còn chứa nhiều lycopene – một chất chống oxy hóa giúp phá vỡ các gốc tự do có hại, bảo vệ sức khỏe thận toàn diện.
Dưa hấu có đặc tính lợi tiểu, giúp thận đào thải độc tố hiệu quả
Lòng trắng trứng là nguồn cung cấp protein an toàn cho người bệnh thận bởi nó chứa nhiều protein mà không chứa nhiều natri và phốt pho, hai loại khoáng chất mà người bị suy giảm chức năng thận cần hạn chế. Không những thế, lòng trắng trứng còn chứa nhiều albumin, một loại protein được chứng minh là có khả năng cải thiện lưu lượng máu chảy đến thận, giúp ngăn ngừa tình trạng thiếu máu cục bộ tại thận – nguyên nhân hàng đầu gây suy thận cấp tính.
Xà lách rocket chứa nhiều nitrat, có thể hỗ trợ làm giảm huyết áp – một lợi ích quan trọng đối với những người mắc bệnh thận vì tăng huyết áp là nguyên nhân phổ biến gây suy giảm chức năng thận. Mặt khác, xà lách rocket là một trong những số ít loại rau chứa ít kali nên rất an toàn để đưa vào chế độ ăn của người bệnh suy thận.
Kiều mạch là thực phẩm tốt cho thận đã được khoa học công nhận. Theo nghiên cứu, tiêu thụ kiều mạch giúp cải thiện mức độ tăng sinh trung mô, hạ thấp chỉ số xơ hóa cầu thận, giảm thiểu các tổn thương ở cả bên ngoài và bên trong kẽ ống thận. Ngoài ra, tiêu thụ kiều mạch còn giúp làm giảm nồng độ creatinine trong huyết thanh, cho thấy hiệu quả cải thiện chức năng lọc máu của thận một cách đáng kể.
Tiêu thụ dầu ô-liu được chứng minh là có thể làm giảm cả huyết áp tâm thu lẫn huyết áp tâm trương. Điều này là vô cùng quan trọng vì huyết áp cao là nguy cơ hàng đầu gây bệnh thận mạn tính. Bên cạnh đó, dầu ô-liu hoàn toàn không chứa phốt pho và chứa rất ít kali nên rất an toàn để người bệnh suy thận bổ sung loại dầu này vào khẩu phần ăn của mình.
Thịt gà bỏ da là nguồn đạm tốt cho thận bởi so với các loại thịt đỏ truyền thống (thịt bò, lợn, dê, cừu,…), chúng chứa ít phốt pho hơn. Điều này đặc biệt an toàn đối với sức khỏe của người mắc bệnh thận mạn tính bởi đối với những người mắc phải căn bệnh này, thận thường không thể hoạt động hiệu quả để loại bỏ phốt pho ra khỏi máu, làm tăng nguy cơ hạ canxi huyết, loãng xương, co giật, chuột rút,…
Nhìn chung, thịt gà bỏ da là một thực phẩm tốt cho thận. Tuy nhiên, theo Viện Quốc gia về Tiểu đường, Tiêu hóa và Thận học (Hoa Kỳ), bạn không nên ăn quá 55 – 85g thịt gà bỏ da trong mỗi cữ ăn bởi tiêu thụ quá nhiều protein sẽ làm gia tăng nồng độ axit uric trong nước tiểu, có thể dẫn đến sỏi thận.
Ức gà bỏ da là thực phẩm tốt cho thận khi được tiêu thụ ở hàm lượng vừa phải
Hầu hết những người mắc bệnh thận mạn tính giai đoạn đầu, chạy thận nhân tạo hoặc ghép thận đều phải hạn chế tiêu thụ các loại hạt do chúng chứa nhiều kali và phốt pho, có thể làm gia tăng áp lực đào thải muối khoáng lên thận. Tuy nhiên, hạt mắc ca là một thực phẩm tốt cho thận bởi chúng chứa hàm lượng kali và phốt pho thấp, giúp người bệnh đảm bảo an toàn sức khỏe khi tiêu thụ trong quá trình điều trị bệnh.
Các loại củ chứa nhiều nitrous oxide (N2O), giúp làm giãn mạch máu, hạ huyết áp, ngăn ngừa sớm các bệnh lý về thận có liên quan đến chứng tăng huyết áp như: bệnh thận mạn tính, suy thận cấp tính, viêm thận,… Tuy nhiên, vì các loại củ cũng chứa nhiều kali – một loại khoáng chất có thể khiến thận phải hoạt động nhiều hơn để lọc máu; do đó, đối với người có tiền sử mắc bệnh thận, cần hỏi ý kiến bác sĩ về liều lượng an toàn trước khi tiêu thụ các loại củ để bảo vệ sức khỏe tối ưu.
Dứa giàu axit citric, giúp ngăn chặn sự hình thành sỏi thận (canxi oxalate) trong niệu đạo bằng cách thúc đẩy ion canxi tạo phức với axit citric thay vì với oxalate. Do đó, nếu bạn vẫn đang băn khoăn chưa biết ăn gì tốt cho thận thì dứa chính là sự lựa chọn lý tưởng mà bạn cần lưu tâm.
Nấm đông cô chứa ít kali hơn các loại nấm khác nên việc bổ sung loại nấm này vào khẩu phần ăn cho người bệnh thận mạn tính là điều vô cùng thích hợp. Không những thế, nấm đông cô còn chứa nhiều vitamin nhóm B, protein và selen, giúp tăng cường hệ miễn dịch, kháng viêm và bảo vệ sức khỏe thận một cách toàn diện.
Nấm đông cô chứa ít kali hơn các loại nấm khác nên rất an toàn đối với sức khỏe của người bệnh thận
Để duy trì một sức khỏe thận tốt, bên cạnh ưu tiên tiêu thụ những loại thực phẩm tốt cho thận, bạn cần:
Trên đây là danh sách thực phẩm tốt cho thận cũng như những lưu ý quan trọng giúp bạn duy trì sức khỏe thận tối ưu. Hy vọng thông qua bài viết, bạn đã biết được đâu là những loại thức ăn tốt cho thận để kịp thời bổ sung vào chế độ dinh dưỡng của mình. Tuy nhiên, nếu bạn đang trong quá trình điều trị sỏi thận, suy thận hoặc ung thư, bạn cần ưu tiên trao đổi với bác sĩ trước khi tự ý bổ sung bất kỳ loại thực phẩm nào vào chế độ ăn uống của mình nhằm đảm bảo an toàn cho sức khỏe.
Trên hành trình tìm kiếm các món ăn tốt cho thận, việc sát cánh cùng một chuyên gia dinh dưỡng là điều cần thiết để nhận được những chỉ định cần thiết về giới hạn an toàn khi tiêu thụ thực phẩm. Do đó, nếu bạn vẫn còn băn khoăn chưa biết thực phẩm tốt cho thận ăn bao nhiêu là đủ, hãy nhanh chóng liên hệ đến Hệ thống Phòng khám Dinh dưỡng Nutrihome thông qua số hotline 1900 633 599 để được tư vấn kịp thời. Chúc bạn thật nhiều sức khỏe!
