Hệ tiết niệu sẽ bị ảnh hưởng nghiêm trọng khi thận bị suy giảm chức năng. Trong nhiều trường hợp, người mắc chứng thận yếu có thể phải đối mặt với các biến chứng như viêm thận, suy thận cấp, suy thận mạn, thậm chí tử vong. Do đó, việc nhận biết sớm các dấu hiệu thận yếu và kịp thời điều trị là điều cần thiết đối với mọi đối tượng. Vậy, triệu chứng thận yếu là gì? Người mắc bệnh thận yếu có chữa được không? Mời bạn cùng Hệ thống Phòng khám Dinh dưỡng Nutrihome khám phá ngay trong bài viết dưới đây.
Dấu hiệu thận yếu là gì? Thận yếu có nguy hiểm không?
Thận yếu, hay còn gọi là thận hư, là hiện tượng cơ quan thận không thể đảm bảo tốt chức năng chính của mình, bao gồm lọc máu; cân bằng điện giải, axit-bazơ; điều hòa thể tích máu và huyết áp. Sự suy yếu chức năng thận có thể xảy ra ở mọi đối tượng, trong đó người cao tuổi có nguy cơ mắc phải cao hơn người trẻ tuổi. Nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời, tình trạng suy giảm chức năng thận có thể dẫn đến bệnh suy thận mạn tính, thậm chí gây tử vong.
Dưới đây là 15 dấu hiệu thận yếu mà bạn cần lưu ý để sớm nhận biết và điều trị bệnh kịp thời:
Tiểu đêm nhiều lần là một trong những dấu hiệu thường gặp khi thận yếu. Chức năng thận suy giảm sẽ gây ảnh hưởng trực tiếp đến quá trình sản xuất nước tiểu. Cụ thể, khi chức năng thận suy giảm, tỷ lệ tái hấp thu chất lỏng ở thận giảm sút gây tiểu đêm nhiều lần vì thận không có xu hướng giữ lại chất lỏng để lọc. Khi đó, người bệnh có thể bị thay đổi thói quen tiểu tiện, đặc biệt là tiểu đêm nhiều hơn (3 – 5 lần / đêm), gây cảm giác khó chịu, mệt mỏi vì chất lượng giấc ngủ suy giảm.
Thường xuyên tiểu đêm có thể là biểu hiệu thận yếu
Ở trạng thái bình thường, thận sẽ sản sinh lượng vừa đủ hormone erythropoietin, giúp sản xuất đủ lượng hồng cầu để cung cấp oxy cho cơ thể. Khi thận suy yếu, lượng hormone erythropoietin sụt giảm gây ra tình trạng thiếu máu, mệt mỏi và lâu dần dẫn đến suy nhược cơ thể.
Khi chức năng thận suy giảm làm mất cân bằng quá trình sản xuất hormone sinh dục (androgen và estrogen), gây giảm ham muốn và ảnh hưởng tiêu cực đến chức năng sinh lý, đặc biệt là sinh lý ở nam giới. Do đó, người bị suy giảm chức năng thận thường không có nhiều hứng thú trong việc “giường chiếu”. Cụ thể, nữ giới thường bị giảm ham muốn tình dục, hay còn gọi là lãnh cảm, trong khi nam giới xuất hiện tình trạng xuất tinh sớm, rối loạn cương dương,….
Thận có vị trí nằm gần vùng lưng, do đó thận không khỏe có thể gây đau lưng. Bên cạnh đó, chứng thận hư còn làm tăng nồng độ axit uric trong máu khiến cho axit uric bám vào khớp gây đau cơ mỏi khớp. Đau lưng và mỏi gối do thận yếu thường dễ bị nhầm lẫn với các bệnh lý về xương khớp.
Khi thận suy yếu, người bệnh thường cảm thấy đau nhức vùng thắt lưng, bàn chân, gót chân, đầu gối. Các bệnh lý về thận thường phát triển âm thầm nên các triệu chứng này thường không biểu hiện rõ ràng. Do đó, người bệnh thường chủ quan bỏ qua dấu hiệu thận yếu này.
Để phân biệt đau lưng do thận yếu hay do các vấn đề về xương khớp người bệnh cần sớm đến bệnh viện thăm khám
Chứng thận hư làm tăng ure máu gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến thành phần của hệ vi sinh vật đường ruột. Điều này đã tạo ra các chất có xu hướng làm giữ nước trong ruột, gây rối loạn hàng rào biểu mô bảo vệ ruột và sự di chuyển của hệ vi sinh vật đường ruột vào cơ thể, dẫn đến tình trạng rối loạn tiêu hóa. Do đó, khi chức năng thận suy yếu có thể gây cản trở hoạt động của hệ tiêu hóa và gây ra các triệu chứng như táo bón, buồn nôn, đầy hơi, khó tiêu,…
Người bệnh rất khó phân biệt được tình trạng rối loạn tiêu hóa thông thường với rối loạn tiêu hóa do thận yếu. Vì vậy, ngay khi cảm thấy bản thân xuất hiện các triệu chứng bất thường ở hệ tiêu hóa, bạn nên đến bệnh viện để thăm khám để sớm phát hiện và kịp thời điều trị bệnh thận.
Thận suy yếu gây cản trở chức năng lọc natri, thúc đẩy cơ thể tích trữ nước trong huyết thanh và dẫn đến phù nề. Thông thường, phù nề do thận hư thường xảy ra ở mắt cá chân, cổ chân kèm theo triệu chứng lạnh tay và chân. Phù nề là dạng sưng phù, khi dùng tay ấn vào sẽ cảm thấy có vết lõm rõ rệt trên da.
Phù nề là dấu hiệu thận yếu dễ nhận biết
Nhiều người mắc bệnh thận cho biết, họ thường xuyên cảm thấy chóng mặt, đi đứng loạng choạng kèm theo hiện tượng buồn nôn, ù tai. Chức năng thận suy giảm thường gây ra tình trạng thiếu máu trong cơ thể. Khi đó, quá trình cung cấp oxy lên não sẽ bị gián đoạn gây ra hiện tượng hoa mắt, chóng mặt và mất tập trung. Do đó, thường xuyên bị hoa mắt, chóng mặt cũng là một trong những dấu hiệu thận yếu mà bạn cần quan tâm.
Chức năng thận suy yếu khiến cho các độc tố như ure, creatinine, axit uric không được đào thải khỏi cơ thể và dẫn đến hiện tượng thay đổi vị giác và hôi miệng. Lúc này, người bệnh thận luôn cảm thấy mùi khó chịu ở khoang miệng nên thường bị chán ăn.
Tình trạng thiếu máu do thận yếu thường khiến cho hoạt động của não bộ bị suy nhược. Đồng thời, hơi thở của người bị chứng thận hư còn có thể xuất hiện mùi vị như kim loại hoặc mùi amoniac giống như nước tiểu. Chính những điều này đã gây ra cảm giác buồn nôn và nôn ói ở người mắc chứng thận hư.
Thận đảm nhiệm vai trò lọc máu và sản xuất hormone kích thích tủy xương tạo ra hồng cầu (hormone erythropoietin). Do đó, khi thận suy giảm chức năng có thể khiến cho quá trình sản xuất hồng cầu bị gián đoạn, cơ thể không nhận đủ lượng máu cần thiết để duy trì hoạt động của các bộ phận khác.
Tình trạng thiếu máu do thận yếu sẽ tiến triển nặng dần theo giai đoạn của bệnh
Nước tiểu có bọt thường xảy ra do áp lực tiểu mạnh hoặc chức năng thận suy yếu. Bởi vì, khi thận yếu thường gây ra tình trạng rò rỉ protein và tế bào hồng cầu vào nước tiểu, thay vì được giữ lại trong máu. Do đó, người bị chứng thận hư thường gặp phải hiện tượng nước tiểu có bọt hoặc lẫn máu trong thời gian dài.
Làn da thường xuyên gặp phải tình trạng khô rát và ngứa râm ran có thể là dấu hiệu của sự suy giảm chức năng thận. Bởi vì, quá trình lọc bỏ độc tố khỏi cơ thể sẽ bị giảm hiệu suất do thận yếu. Lúc này, độc tố tích tụ trong cơ thể nhiều hơn và gây ra hiện tượng khô và ngứa da.
Người bị thận yếu có thể bị khó thở, hụt hơi sau khi vận động thể chất theo 2 cơ chế.
Điều hòa huyết áp trong cơ thể là một trong những nhiệm vụ chính của cơ quan thận. Khi thận yếu quá trình lọc máu và natri kém hiệu quả khiến cơ thể tích trữ nhiều nước gây áp lực lên thành mạch máu, dẫn đến tăng huyết áp. Như vậy, tăng huyết áp có thể là dấu hiệu nhận biết chứng thận yếu.
Khi bị hen suyễn, người bệnh nên thăm khám thêm chức năng thận để sớm phát hiện bệnh thận
Dưới đây là 7 nguyên nhân thận yếu phổ biến mà bạn cần quan tâm để bảo vệ sức khỏe tối ưu, cụ thể:
Lưu lượng máu cung cấp đến thận cần được duy trì ổn định để đảm bảo tốt quá trình lọc máu và đào thải độc tố trong cơ thể. Mọi yếu tố làm giảm lưu lượng máu đến thận đều khiến cho chức năng hoạt động của cơ quan này bị suy giảm. Một số nguyên nhân làm giảm lưu lượng máu tới thận bao gồm: bệnh lý về tim mạch, nhiễm trùng máu, cơ thể bị mất nước….
Mọi bất thường trong quá trình dung nạp chất lỏng và bài tiết nước tiểu đều gây áp lực cho thận. Một số nguyên nhân gây nên sự bất thường trong sự bài xuất nước tiểu điển hình như: uống quá nhiều rượu bia, không uống đủ nước, nhiễm trùng đường tiết niệu, khối u ung thư làm tắc nghẽn đường dẫn nước tiểu (ung thư bàng quang, tuyến tiền liệt, trực tràng),.
Lạm dụng các loại thuốc gây ảnh hưởng trực tiếp đến thận hoặc thuốc dễ bị lắng đọng do thải trừ kém cung gây tác động xấu đến sức khỏe của cơ quan này. Một số loại thuốc gây suy giảm chức năng thận nếu lạm dụng, điển hình như:
Lạm dụng các loại thuốc giảm đau, ức chế bơm proton, thuốc kháng virus…. gây hại nghiêm trọng đến sức khỏe của thận
Thừa cân, béo phì có mối liên hệ chặt chẽ với các bệnh lý tiềm ẩn nguy cơ làm tổn thương thận như tiểu đường, tăng huyết áp, cholesterol và axit uric trong máu…. Theo nghiên cứu, nếu không cải thiện tình trạng thừa cân, béo phì kịp thời người bệnh sẽ đối mặt với nguy cơ suy thận mạn tính.
Khi thừa cân, thận buộc phải tăng cường hoạt động gấp nhiều lần để đáp ứng được nhu cầu lọc máu và đào thải độc tố của cơ thể. Như vậy, những người thừa cân, béo phì sẽ có nguy cơ mắc chứng thận hư cao hơn người bình thường.
Một số bệnh lý có thể làm chức năng thận suy yếu điển hình như:
Chế độ ăn uống, sinh hoạt kém khoa học ảnh hưởng nghiêm trọng đến chức năng thận. Cụ thể:
Người duy trì chế độ ăn uống kém khoa học thường có nguy cơ mắc chứng thận yếu cao hơn người khác
Quá trình lão hóa ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe của thận. Cụ thể, kích thước thận sẽ giảm dần theo độ tuổi, dẫn đến sự thay đổi chức năng nội tiết cũng như bài tiết nước tiểu. Sau 50 tuổi, lưu lượng máu đến thận càng suy yếu khiến cho chức năng hoạt động của cơ quan này giảm thiểu đáng kể; kéo theo đó là nhiều bệnh lý như nhiễm trùng đường tiết niệu, viêm cầu thận, xơ hóa mạch máu thận, suy thận.
Để chẩn đoán chính xác tình trạng sức khỏe của thận, ngoài quá trình thăm khám lâm sàng với bác sĩ, bạn cần thực hiện một số xét nghiệm cận lâm sàng khác, cụ thể:
Để đánh giá chức năng thận, người bệnh cần thực hiện các xét nghiệm sinh hóa máu, bao gồm:
Ngoài các thủ tục y tế kể trên, bác sĩ có thể yêu cầu người bệnh thực hiện thêm một loạt các xét nghiệm khác như: tổng phân tích tế bào máu, chẩn đoán nồng độ albumin huyết thanh, xác định protein toàn phần huyết tương,… để có thêm cơ sở để chẩn đoán tình trạng thận yếu.
Các xét nghiệm máu giúp bác sĩ kiểm tra chức năng thận bao gồm xét nghiệm creatinin huyết thanh, ure máu, axit uric máu…
Xét nghiệm nước tiểu để kiểm tra chức năng thận bao gồm:
Sinh thiết là thủ thuật bóc tách mô trực tiếp ở thận và mô sinh thiết này sẽ được bác sĩ xét nghiệm dưới kính hiển vi. Qua kết quả sinh thiết thận, bác sĩ sẽ xác định được chính xác nguyên nhân gây ra chứng thận hư. Kỹ thuật này đóng vai trò quan trọng giúp bác sĩ kiểm tra các chất lắng đọng trong mô thận và xác định dấu hiệu nhiễm trùng, viêm thận hay xơ sẹo ở mô thận nếu có.
Cùng với xét nghiệm sinh hóa máu và nước tiểu, bác sĩ có thể chỉ định người bệnh thực hiện một số xét nghiệm chẩn đoán hình ảnh để kiểm tra chức năng thận toàn diện. Các xét nghiệm chẩn đoán hình ảnh giúp chẩn đoán tình trạng thận yếu bao gồm:
Kết quả siêu âm bụng, chụp CT Scan, chụp X-quang, xạ hình thận giúp bác sĩ có đủ cơ sở để đưa ra chẩn đoán thận yếu
Để có đủ cơ sở đưa ra chẩn đoán tình trạng thận yếu, người bệnh có thể cần phải thực thêm các xét nghiệm như:
Thận yếu CÓ THỂ gây nguy hiểm cho người bệnh nếu không sớm phát hiện và cải thiện kịp thời. Tình trạng suy giảm chức năng thận không chỉ ảnh hưởng đến chất lượng sống mà còn đe dọa tính mạng của người bệnh. Trước khi xuất hiện triệu chứng rõ ràng, chứng thận hư thường đã được hình thành trong thời gian dài và gây nên nhiều tổn thương ở thận. Do đó, tình trạng này cần được phát hiện kịp thời để sớm cải thiện chức năng thận và hạn chế nguy cơ mắc các bệnh thận như viêm thận, sỏi thận, suy thận cấp và mạn tính….
Thận yếu CÓ THỂ CHỮA KHỎI nếu được phát hiện và điều trị ở giai đoạn sớm. Bởi vì lúc này, tình trạng suy giảm chức năng thận chỉ xảy ra trong thời gian ngắn (từ vài giờ đến vài ngày). Khi đó, nếu người bệnh tuân thủ phác đồ điều trị bằng thuốc của bác sĩ kết hợp với chế độ dinh dưỡng khoa học và lối sống lành mạnh thì chức năng thận bị suy yếu có thể được hồi phục hoàn toàn.
Khi nghi ngờ có dấu hiệu thận yếu bạn nên sớm đến bệnh viện thăm khám để kịp thời điều trị bệnh ở giai đoạn sớm
Để chữa bệnh thận yếu, người bệnh có thể áp dụng các phương pháp điều trị theo Tây y và Đông y. Cụ thể như sau:
Chế độ dinh dưỡng phù hợp đóng vai trò quan trọng góp phần gia tăng hiệu quả chữa trị chứng thận hư. Để hỗ trợ điều trị chứng thận yếu, người bệnh cần xây dựng chế độ dinh dưỡng dựa vào các nguyên tắc như sau:
Mỗi người bệnh cần chế độ dinh dưỡng chuyên biệt phù hợp với thể trạng và tình trạng bệnh của bản thân. Do đó, người bị thận yếu cần tham vấn ý kiến chuyên môn từ bác sĩ dinh dưỡng để xây dựng được chế độ ăn uống phù hợp, giúp gia tăng hiệu quả chữa bệnh.
Người bệnh thận yếu cần duy trì chế độ dinh dưỡng lành mạnh, uống nhiều nước, hạn chế dung nạp muối, phốt pho, kali, canxi, axit uric….
Khi chức năng thận suy yếu hoàn toàn, các phương pháp điều trị nội khoa thường không cải thiện được tình trạng bệnh. Lúc này, bác sĩ sẽ đưa ra phác đồ điều trị ngoại khoa để hỗ trợ thận tiếp tục thực hiện các chức năng lọc máu, đào thải độc tố qua nước tiểu, ổn định huyết áp, điều hòa điện giải… Các phương pháp điều trị ngoại khoa bệnh thận yếu bao gồm: ghép thận, lọc màng bụng, chạy thận nhân tạo,…
Các chuyên gia thận – tiết niệu cho biết, phòng tránh thận yếu là điều cần thiết với mọi đối tượng. Để hạn chế nguy cơ mắc phải chứng thận hư, bạn cần duy trì lối sống lành mạnh và chế độ dinh dưỡng khoa học, cụ thể:
Chức năng thận mất đi sẽ không thể phục hồi như ban đầu, mọi người cần sớm có biện pháp phòng tránh chứng thận yếu
Ngay khi xuất hiện các dấu hiệu thận yếu như tiểu đêm, suy nhược cơ thể, phù nề, đau lưng mỏi gối, da khô, ngứa da… bạn cần sớm đến bệnh viện để thăm khám và điều trị kịp thời. Lưu ý rằng, bạn không nên tự ý sử dụng bất kỳ loại thuốc điều trị bệnh thận nào khi chưa tham vấn ý kiến của bác sĩ. Bởi vì, việc lạm dụng thuốc ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe tổng thể nói chung và chức năng thận nói riêng.
Hệ thống Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh là một trong những cơ sở y tế uy tín đã thăm khám và chữa trị bệnh lý về thận cho hàng trăm nghìn người bệnh. Tại đây, đội ngũ y bác sĩ chuyên khoa Thận – Tiết niệu giàu kinh nghiệm cùng với hệ thống trang thiết bị y tế hiện đại đã thăm khám, điều trị hiệu quả cho nhiều trường hợp thận yếu, suy thận cấp và suy thận mạn. Để đặt lịch thăm khám bệnh thận tại Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh, bạn có thể liên hệ đến số hotline 093 180 6858 – 028 7102 6789 (TP.HCM) hay 024 7106 6858 – 024 3872 3872 (Hà Nội). Chúc bạn thật nhiều sức khỏe!
Trên đây là tổng hợp những thông tin cơ bản về dấu hiệu bệnh thận yếu. Thông qua bài viết này, hy vọng rằng bạn đã trang bị cho mình đầy đủ kiến thức cần thiết để bảo vệ sức khỏe thận tối ưu. Ngoài ra, để quá trình thăm khám và chữa trị chứng thận hư an toàn, hiệu quả người bệnh cần chọn bệnh viện uy tín.