Mở cửa 7h30 - 17h00 / T2 - CN xuyên trưa
Trẻ thiếu sắt, kẽm có thể dẫn đến còi cọc, chậm phát triển trí não, tầm vóc, thể lực. Do đó, phụ huynh cần xây dựng chế độ ăn phong phú các loại thực phẩm bổ sung sắt và kẽm cho bé để khắc phục tình trạng này.
Bài viết có sự tư vấn chuyên môn bởi BS.CKII Đinh Thị Kim Liên, Nguyên Giám đốc Trung tâm Dinh dưỡng lâm sàng – Bệnh viện Bạch Mai; Bác sĩ Dinh dưỡng, Hệ thống Phòng khám Dinh dưỡng Nutrihome
Theo điều tra của Viện Dinh dưỡng Quốc gia năm 2014-2015, tỷ lệ thiếu kẽm ở trẻ là 69,4% (trong đó miền núi 80,8%, nông thôn 71,6%, thành thị 49,7%), thiếu máu do thiếu sắt ở trẻ <5 tuổi là 63,6%.
BS.CKII Đinh Thị Kim Liên cho biết, các vi chất dinh dưỡng trong đó có sắt, kẽm đóng vai trò vô cùng quan trọng đối với sự phát triển của trẻ. Các vi chất dinh dưỡng tham gia vào quá trình phát triển thể chất, trí tuệ và cả các đặc tính về giới tính.
Sắt được biết đến là một dưỡng chất cần thiết cho sự tăng trưởng và phát triển các tế bào thần kinh, hệ miễn dịch ở trẻ. Sắt điều hòa quá trình chuyển hóa năng lượng, tham gia vào quá trình chuyển hóa và vận chuyển oxy trong cơ thể trẻ. Do đó, nếu chế độ ăn của trẻ không đủ chất sắt, trẻ sẽ gặp tình trạng thiếu sắt, ảnh hưởng đến sự phát triển chung và gây thiếu máu do thiếu sắt nếu không được điều trị.
Kẽm là chất dinh dưỡng quan trọng, giúp tăng sinh tế bào ngay từ giai đoạn bào thai và trong suốt quá trình phát triển cho đến khi trưởng thành. Kẽm xúc tác quá trình gắn kết chuỗi AND, tác động vào các quá trình sản sinh năng lượng khác. Do đó, phụ nữ mang thai được khuyến cáo cần bổ sung kẽm theo nhu cầu khuyến nghị, giúp trẻ nhận đủ lượng kẽm để đảm bảo sự phát triển bình thường.
Trẻ em thiếu sắt, kẽm có nguy cơ chậm phát triển trí não
Trong nhiều trường hợp, trẻ thiếu sắt không có triệu chứng nào cho đến khi chuyển sang giai đoạn thiếu máu. Lúc này, phụ huynh có thể nhận biết thông qua những triệu chứng sau:
Một số biểu hiện thường gặp ở trẻ thiếu sắt là: rối loạn tiêu hóa, trẻ biếng ăn, hay nôn trớ, ngủ không ngon giấc, hay giật mình và quấy khóc về đêm. Trong khi đó, trẻ thiếu kẽm sẽ có các biểu hiện rụng tóc, tổn thương vùng da và mắt, trẻ chậm tăng trưởng.
Một số nghiên cứu cho thấy, trẻ em thiếu vi chất kẽm có nguy cơ mắc các bệnh lý biến chứng nguy hiểm như rối loạn tiêu hóa, suy giảm hệ miễn dịch và viêm da. Nặng hơn, trẻ thiếu kẽm sẽ suy dinh dưỡng, lùn, chậm dậy thì, thiểu năng sinh dục và chậm phát triển tâm thần vận động. Do đó, việc ba mẹ lựa chọn đúng, hiệu quả các thực phẩm bổ sung sắt và kẽm cho bé kịp thời, an toàn là rất quan trọng.
Để có thể bổ sung đúng và đủ các vi chất sắt và kẽm cho trẻ, các bậc phụ huynh trước hết cần phải nắm được nhu cầu sắt và kẽm khuyến nghị ở từng độ tuổi, đồng thời chú ý dinh dưỡng ngay từ khi trẻ còn trong bụng mẹ.
Theo khuyến cáo của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), nhu cầu sắt và kẽm ở trẻ tùy thuộc vào từng độ tuổi, cụ thể như sau:
Nhu cầu về sắt: Cần chú ý bổ sung vi chất sắt vào chế độ dinh dưỡng lúc mẹ mang thai, đảm bảo trẻ sinh ra nhận đủ lượng sắt đã được mẹ truyền sang. Sau đó, trong quá trình lớn lên cơ thể trẻ cũng tiếp tục cần được bổ sung thêm lượng sắt nhất định, cụ thể là:
WHO khuyến nghị nên chú trọng bổ sung chất sắt cho bé từ 4 tháng tuổi trở đi, nhất là với những trẻ sống ở khu vực được báo động có tỷ lệ thiếu máu cao.
Nhu cầu về kẽm: Đối với trẻ sơ sinh và nhũ nhi, nguồn thực phẩm chủ yếu vẫn là sữa mẹ. Do đó, mẹ được khuyến cáo bổ sung dinh dưỡng đầy đủ bằng các thực phẩm bổ sung sắt và kẽm ngay cả trong lúc mang thai và giai đoạn cho con bú.
Cần lựa chọn thực phẩm bổ sung sắt và kẽm cho bé ngay từ khi bé còn nằm trong bụng mẹ
Cách an toàn nhất để bổ sung sắt và kẽm cho trẻ chính là sử dụng hợp lý các thực phẩm bổ sung sắt và kẽm cho bé trong các bữa ăn hàng ngày. Các bậc phụ huynh có thể bổ sung sắt và kẽm cho trẻ qua các thực phẩm giàu kẽm như nho khô, hàu, sò, gan lợn, sữa, tôm đồng, lươn, thịt bò, lòng đỏ trứng, cá, đậu nành, khoai lang,… Trẻ từ 6 tháng tuổi trở lên có thể bổ sung kẽm qua thức ăn và thực phẩm bổ sung sắt và kẽm cho bé nếu được bác sĩ chỉ định.
Tuy nhiên, ba mẹ cũng nên lưu ý, mặc dù việc bổ sung các vi chất như sắt và kẽm cho trẻ là rất quan trọng, cần tuân thủ các nguyên tắc sau để đảm bảo an toàn và hiệu quả :
Phụ huynh phải sử dụng các thực phẩm bổ sung sắt và kẽm cho bé đúng cách
Hệ thống Phòng khám Dinh dưỡng – Y học Vận động Nutrihome là cơ sở uy tín cho tất cả các bậc phụ huynh đang băn khoăn về việc thiết lập chế độ dinh dưỡng cho trẻ. Với cơ sở hạ tầng, trang thiết bị, máy móc hiện đại cùng đội ngũ chuyên gia dinh dưỡng hàng đầu, Nutrihome không chỉ giúp các bậc phụ huynh lựa chọn thực phẩm bổ sung sắt và kẽm cho bé đúng cách, mà còn giúp xác định chính xác các chỉ số cơ thể của trẻ, phát hiện trẻ thiếu, thừa những vi chất gì…, từ đó xây dựng chế ăn uống khoa học và hợp lý, giúp trẻ phát triển toàn diện.
Bên cạnh đó, các kỹ sư tiết chế dinh dưỡng tại Nutrihome còn hướng dẫn phụ huynh cách chọn thực phẩm, chế biến món ăn khoa học, giữ được đầy đủ chất dinh dưỡng cho trẻ.
