Mở cửa 7h30 - 17h00 / T2 - CN xuyên trưa
Trẻ tự nhiên biếng ăn luôn là vấn đề khiến các bà mẹ phải đau đầu. Vậy trẻ biếng ăn là do đâu, bé đang ăn ngon tự nhiên biếng ăn cần phải làm gì? Hãy cùng Nutrihome tìm hiểu qua bài viết dưới đây.
Dù là đang trong giai đoạn bú mẹ hoàn toàn, ăn dặm, hay ăn cơm, việc trẻ tự nhiên biếng ăn vẫn luôn là vấn đề mà rất nhiều bậc cha mẹ quan tâm. Theo các bác sĩ nhi khoa, không có một công thức chuẩn mực nào đúng với các bé. Để có thể khắc phục tình trạng này, trước hết cha mẹ cần hiểu rõ nguyên nhân trẻ đột nhiên biếng ăn là gì.
Bé tự nhiên biếng ăn khiến ba mẹ vô cùng lo lắng
Dưới đây là một số nguyên nhân khiến trẻ tự dưng biếng ăn:
Trẻ biếng ăn khi còn ở trong bụng mẹ cũng là một dạng biếng ăn sinh lý và bệnh lý. Trong thời kỳ mang thai, mẹ ăn ít hoặc thường xuyên chán ăn, dẫn đến tình trạng thiếu các loại vi chất như sắt, kẽm, canxi, vitamin… khiến trẻ bị suy dinh dưỡng bệnh lý ngay từ trong bụng mẹ. Khi đó, trẻ rất dễ bị sinh non, thiếu tháng thiếu cân, dẫn đến lười bú mẹ ngay từ những tháng tuổi đầu tiên hoặc biếng ăn.
Với trẻ bị suy dinh dưỡng bào thai, thường có các mức độ sau:
| Loại suy dinh dưỡng | Nhẹ | Vừa | Nặng |
| Cân nặng | < 2500g | Giảm so với chuẩn | Giảm so với chuẩn |
| Chiều cao | Bình thường (48-50cm) | Giảm so với chuẩn | Giảm so với chuẩn |
| Vòng đầu | Bình thường (34-35cm) | Bình thường (34-35cm) | Giảm so với chuẩn |
Không giống biếng ăn sinh lý là thường gặp khi bé bước vào các thời kỳ chuyển giao giai đoạn, biếng ăn bệnh lý là hệ lụy của việc cơ thể bé mắc các chứng bệnh ảnh hưởng đến hệ tiêu hóa.
Cảm cúm, viêm tai, thiếu máu, viêm họng, lở miệng… đều là những bệnh có thể làm cho trẻ tự nhiên biếng ăn. Trong trường hợp này, bố mẹ cần ưu tiên chữa hết bệnh cho trẻ rồi mới tiến tới chữa biếng ăn sau cùng. (1)
Bên cạnh đó, các triệu chứng của rối loạn tiêu hóa như đau bụng, buồn nôn, nôn trớ, hay nặng hơn là tiêu chảy, táo bón cũng là một trong những lý do phổ biến khiến bé đang ăn ngon tự nhiên biếng ăn. Đây đều được xem là những dấu hiệu của loạn khuẩn đường ruột hoặc rối loạn sự co bóp và tiết dịch trong dạ dày và ruột. (2)
Khi các triệu chứng này có xu hướng nặng lên, các mẹ cần đưa bé đi khám để xin lời khuyên từ bác sĩ. Hầu hết các bé sẽ ăn trở lại bình thường sau vài ngày hoặc không quá một tuần kể từ khi khỏi bệnh.
Các rối loạn về tiêu hóa như đau bụng, tiêu chảy, đầy hơi luôn là các tác nhân phổ biến trực tiếp khiến trẻ tự nhiên biếng ăn
Một số bệnh phổ biến khiến bé gặp khó khăn trong việc nhai nuốt như đau họng, nấm lưỡi, áp xe lợi, viêm amidan…Tình trạng bệnh kéo dài và không được khắc phục kịp thời sẽ khiến trẻ tự nhiên biếng ăn bé không còn hứng thú với việc ăn uống.
Việc cha mẹ la mắng, ép bé ăn trong giai đoạn 1 – 2 tuổi sẽ làm bé biếng ăn và có thể kéo dài đến 3 – 4 tuổi hoặc lâu hơn (3). Đối với bé 1 – 2 tuổi, sự phát triển thể chất của bé sẽ tăng trung bình 2kg mỗi năm, chậm hơn giai đoạn khi bé dưới 1 tuổi nên cha mẹ không nên quá lo lắng.
Đối với một số bé tăng trưởng tốt hơn, sẽ có lúc có tình trạng biếng ăn xuất hiện vài ngày. Cha mẹ không nên quá lo lắng về tình trạng ăn uống của bé rồi ép con ăn bằng mọi giá. Cách làm này là sai lầm và có thể khiến bé sợ hãi mỗi khi tới giờ ăn, dẫn đến trẻ tự nhiên biếng ăn.
Cha mẹ thường có tâm lý muốn bổ sung cho con đủ chất nên thường chế biến bằng cách trộn rất nhiều loại thực phẩm cho trẻ biếng ăn thành hỗn hợp rồi xay nhuyễn. Cách làm này sẽ tạo ra hương vị rất khó ăn bởi khó dung hòa giữa các thực phẩm với nhau, khiến bé tự nhiên biếng ăn.
Trong giai đoạn này, trẻ cũng cần tạo thói quen phân biệt từng loại thực phẩm dựa vào mùi vị, do đó cha mẹ không nên dùng món thập cẩm cho bé ăn, tránh trường hợp món ăn kém hấp dẫn, dẫn đến biếng ăn.
Ngày nay với sự phát triển nhanh chóng của công nghệ thông tin, các thiết bị điện tử dần trở nên quen thuộc trong mỗi bữa ăn của trẻ. Với cách nuôi dạy con cái hiện đại thời nay, tranh cãi về việc cho con sử dụng các thiết bị điện tử thông minh để hỗ trợ ăn uống chưa bao giờ hạ nhiệt. Điển hình là với trẻ từ 2 – 3 tuổi trở lên, không còn trong giai đoạn bú mẹ.
Tuy nhiên, nếu dành quá nhiều thời gian cho các thiết bị điện thoại, tivi, máy tính…, trẻ sẽ mất tập trung vào ăn uống, và cũng mất đi cảm giác thèm ăn. Đây là 1 trong những nguyên nhân khiến trẻ tự dưng biếng ăn.
Ngoài ra, khi vừa ăn vừa xem, trẻ sẽ ăn và há miệng nhanh hơn, song hành động há miệng và nuốt thức ăn của trẻ hoàn toàn là bị động, không biết món ăn đó ngon hay không, không tự chủ trong việc phân biệt mùi vị món ăn, việc hấp thu và tiêu hoá sẽ gặp vấn đề.
Việc trẻ phải ăn một món ăn thường xuyên, đơn điệu lặp đi lặp lại với những cách chế biến nhiều dầu mỡ cũng có thể khiến trẻ tự nhiên biếng ăn. Đôi lúc, mẹ vì quá thương con mà nuông chiều theo sở thích ăn uống của con, chỉ nấu các món trẻ thích như gà rán, cơm chiên, khoai tây chiên, xúc xích,…cũng dễ khiến trẻ ngán ngẩm.
Cha mẹ nên thường xuyên thay đổi món ăn, cách chế biến, xen kẽ các món ăn mới và cũ để tạo cảm hứng ăn uống cho trẻ. Phương pháp này không chỉ giúp trẻ ăn ngon còn cung cấp đủ vi chất dinh dưỡng cho bé theo độ tuổi.
Bên cạnh đó, mẹ cần đa dạng cách trang trí món ăn với các dạng tạo hình bắt mắt mà trẻ thích, sẽ kích thích trẻ “hào hứng” hơn với các bữa ăn.
Những bữa ăn đơn điệu, tẻ nhạt cũng góp phần khiến trẻ đột nhiên biếng ăn
Quan niệm sai lầm phổ biến của các bậc cha mẹ là cho bé ăn nhiều rau để tốt cho đường ruột và hệ tiêu hoá. Tuy nhiên, nếu ăn quá nhiều rau, bé có thể bị chứng tiêu chảy, đầy hơi, khó tiêu, cản trở sự hấp thu canxi và kẽm trong cơ thể, khiến bé ăn mất ngon, trẻ tự nhiên biếng ăn vì khứu giác và vị giác suy giảm.
Ngoài ra, việc ít ăn hoa quả, thiếu vitamin C và vitamin nhóm B cũng là một trong những nguyên nhân khiến trẻ đột nhiên biếng ăn. Nguyên nhân là do trẻ bị sưng lợi, dễ chảy máu, vòm miệng và lưỡi có nhiều mụn nhiệt, dễ ốm vặt, khiến trẻ hay mệt mỏi khi hoạt động.
Bé có thể sẽ có một số biểu hiện như phù nề, da tay chân nóng và dễ viêm, dễ mọc mụn nhiệt quanh vòm miệng, hay nôn, dễ rối loạn tiêu hóa, chán ăn, tinh thần không phấn chấn.
Vì vậy, các loại thực phẩm mẹ chọn cần cân bằng giữa các nhóm chất theo từng độ tuổi, chú trọng bổ sung vitamin, canxi, protein để tránh các bệnh lý có thể xảy ra gây tình trạng bé đang ăn ngon tự nhiên biếng ăn.
Các bệnh lý về hệ tiêu hoá như rối loạn sự co bóp dạ dày và loạn khuẩn đường ruột sẽ gây ra các dấu hiệu buồn nôn, đau bụng, táo bón, tiêu chảy… Đây đều là những nguyên nhân trực tiếp khiến trẻ tự nhiên biếng ăn.
Cho con bú không đúng cách cũng là nguyên nhân khiến bé biếng ăn. Cho bé bú quá lâu gây chán ngán, cho bé bú không đúng nhu cầu của trẻ, ép trẻ bú gây không khí căng thẳng đều là có thể đem lại phản ứng tiêu cực với việc ăn uống ở trẻ.
Mẹ không nên vì lo lắng bé đói mà cho bé bú bất cứ khi nào bé khóc. Nên cho bé bú lại sau khoảng 2 – 3 tiếng. Đối với những trẻ đã quen bú mẹ, không nên ép trẻ bú bình hay tạo không khí căng thẳng khi trẻ bú.
Việc lạm dụng các loại thuốc kháng sinh, thuốc hỗ trợ hoặc kích thích ăn uống sẽ gây phụ thuộc thuốc, lúc không có thuốc nữa thì bé đang ăn ngon tự nhiên biếng ăn.
Bên cạnh đó, khi bé đang buộc phải điều trị bệnh bằng một loại thuốc kháng sinh bất kỳ, vị giác của trẻ thường cảm thấy “lờ lợ”, ăn mất ngon, đầu óc dễ mất tập trung, cơ thể yếu đuối nên cũng rất dễ nảy sinh tình trạng trẻ tự nhiên biếng ăn. (4)
Các bệnh về tai mũi họng như cảm cúm, sốt, sổ mũi, nhức đầu rất dễ làm trẻ biếng ăn vì khu vực đầu có rất nhiều dây thần kinh thụ cảm
Biếng ăn sẽ mang lại hệ quả không hề nhỏ trong đời sống sinh hoạt của trẻ. Nó không chỉ ảnh hưởng đến thể trạng của bé, khiến bé chậm tăng cân và chiều cao, nó còn gây ra rối loạn tăng trưởng, khiến trẻ mắc các bệnh mạn tính, ảnh hưởng đến tâm sinh lý và sự phát triển thể chất của trẻ, hệ quả làm trẻ đánh mất cơ hội so với các bạn đồng trang lứa khác.
Khi trẻ đột nhiên biếng ăn, cơ thể không cung cấp đủ các vi chất cần thiết, dẫn đến hậu quả suy dinh dưỡng, tầm vóc nhỏ bé, suy giảm sức đề kháng, dễ mắc các bệnh nhiễm trùng. Theo các chuyên gia, khi sức đề kháng kém, trẻ ăn không đủ dưỡng chất có số ngày bị bệnh nhiều hơn 29%, nguy cơ viêm nhiễm đường hô hấp trên nhiều hơn 45%. Việc thiếu vi chất sẽ dẫn đến thiếu máu do thiếu chất, acid folic, B12, từ đó ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống và làm trẻ suy giảm IQ.
Biếng ăn ngoài tác động đến bản thân trẻ, còn gây ra căng thẳng và lo lắng cho cha mẹ và người thân trong gia đình. Khi con không chịu ăn, bố mẹ thường có tâm lý nổi cáu, quát mắng khiến không khí gia đình vô cùng căng thẳng.
Việc trẻ tự nhiên biếng ăn do thay đổi thể chất thì điều trị không khó nhưng nếu nguyên nhân xuất phát từ tâm lý thì rất khó khắc phục, cần nhiều thời gian và công sức của gia đình.
La mắng, dọa nạt gây nên tình trạng biếng ăn tâm lý, khiến trẻ ám ảnh việc ăn uống nên sinh ra chứng biếng ăn
Trong trường hợp này, cách giải quyết duy nhất chính là sự kiên nhẫn của cha mẹ. Gia đình tuyệt đối không nên tạo một sự thay đổi quá lớn và cũng không nên cho trẻ dùng quá nhiều loại thuốc một lúc nhằm cải thiện các triệu chứng lâm sàng khi trẻ biếng ăn.
Biếng ăn không chỉ ảnh hưởng đến bản thân trẻ mà còn gây căng thẳng và lo lắng cho cha mẹ và gia đình. Cha mẹ càng cố gắng cho con ăn bằng mọi cách mà con không chịu ăn, hoặc bữa ăn kéo dài 2 – 3 tiếng đồng hồ sẽ càng khiến cha mẹ trở nên căng thẳng, mệt mỏi, dễ nổi cáu.
Khi trẻ tự nhiên biếng ăn, cha mẹ cần:
Tóm lại, trẻ tự nhiên biếng ăn là tình trạng thường thấy và cũng đã và đang là một trong những mối bận tâm hàng đầu của các bậc phụ huynh. Tuy nhiên, cha mẹ hoàn toàn có thể tìm hiểu nguyên nhân trẻ biếng ăn để có giải pháp phù hợp và kịp thời.
Ngoài những giải pháp nêu trên, cha mẹ có thể tăng cường cho bé các sản phẩm bổ sung vi chất dinh dưỡng như Kẽm, Lysine, Taurine,… để hỗ trợ bé cải thiện chứng biếng ăn.
Trong trường hợp cha mẹ đã thử nhiều cách mà các bé vẫn không “thoát kiếp” biếng ăn, hãy nhanh chóng đưa bé đến Hệ thống Phòng khám Dinh dưỡng Nutrihome. Tại đây, chúng tôi có đội ngũ chuyên gia dinh dưỡng đầu ngành trực tiếp thăm khám và thiết kế thực đơn giúp trẻ tự dưng biếng ăn trở lại thèm ăn như xưa.
Các chuyên gia dinh dưỡng hàng đầu tại Nutrihome luôn sẵn sàng hướng dẫn cha mẹ cá nhân hóa thực đơn cho trẻ biếng ăn theo sở thích của bé, cũng như tận tâm hướng dẫn các mẹ chế biến các món ăn khoa học giúp trẻ ăn ngon miệng hơn, hỗ trợ cải thiện tình trạng trẻ tự nhiên biếng ăn khiến cơ thể thiếu vi chất.
