Mở cửa 7h30 - 17h00 / T2 - CN xuyên trưa
Tình trạng trẻ biếng ăn chậm tăng cân kéo dài sẽ khiến cho cơ thể của trẻ chậm phát triển hơn bình thường, sức đề kháng kém dần đi dẫn đến các bệnh như: còi xương, suy dinh dưỡng, chậm phát triển trí não, ảnh hưởng đến tương lai và sự phát triển của trẻ. Dưới đây là những lưu ý cha mẹ cần biết khi chăm sóc trẻ lười ăn chậm tăng cân mà bố mẹ cần đặc biệt lưu tâm!
Tình trạng trẻ lười ăn chậm tăng cân là vấn đề khiến các bậc cha mẹ hết sức đau đầu và lo lắng, chúng thường xảy ra với các dấu hiệu như:
Hậu quả để lại là bé phát triển khá kém, tăng cân rất chậm, chiều cao cơ thể cũng không đảm bảo so với tiêu chuẩn phát triển bình thường theo độ tuổi.
Bé biếng ăn chậm tăng cân luôn là vấn đề khiến cha mẹ lo lắng
Nếu phát hiện bé không tăng cân do biếng ăn, cha mẹ nên tìm hiểu chính xác nguyên nhân trẻ biếng ăn chậm tăng cân là gì để có cách xử trí phù hợp. Tình trạng bé lười ăn chậm tăng cân nếu tiếp tục kéo dài sẽ ảnh hưởng đến khả năng miễn dịch cũng như sự phát triển thể chất về lâu dài của trẻ.
Có rất nhiều nguyên nhân khiến cho trẻ nhỏ biếng ăn chậm tăng cân. Mỗi nguyên nhân trẻ biếng ăn chậm tăng cân khác nhau sẽ có các giải pháp điều trị khác nhau, chẳng hạn như:
Một số trẻ lười ăn là do hệ tiêu hóa còn chưa được hoàn thiện khiến việc hấp thụ dinh dưỡng kém (rối loạn tiêu hóa), đi kèm với các triệu chứng đầy hơi, khó tiêu, tiêu chảy, táo bón khiến bé ám ảnh việc ăn uống. Trong trường hợp này, cha mẹ cần chủ động đưa bé đi kiểm tra sức khỏe và tìm ra hướng giải quyết, điều trị thích hợp nhất.
Tuy nhiên, nếu nguyên nhân trẻ biếng ăn chậm tăng cân là do chế độ dinh dưỡng bị thiếu hụt vitamin và các khoáng chất thiết yếu, khiến trẻ ăn không ngon miệng thì cha mẹ cần điều chỉnh lại chế độ dinh dưỡng hàng ngày, bổ sung thêm vitamin và các khoáng chất cần thiết vào bữa ăn hàng ngày. Như vậy, tình trạng con biếng ăn chậm tăng cân mới được giải quyết tận gốc.
Bên cạnh đó, một trong những nguyên nhân khiến con biếng ăn chậm tăng cân phổ biến nhất là:
Các loại vitamin và khoáng chất đóng vai trò vô cùng quan trọng đối với cơ thể của trẻ, đặc biệt là trong giai đoạn trẻ phát triển. Không ít trường hợp trẻ biếng ăn chậm tăng cân do trong chế độ ăn uống hàng ngày thiếu đi các chất như: vitamin, sắt, kẽm, canxi, chất béo, vitamin A, B, D, … khiến hệ miễn dịch của trẻ suy yếu, dễ mắc các bệnh vặt, làm suy giảm cảm giác ăn ngon miệng của trẻ. Từ đó, bé lười ăn chậm tăng cân, bị suy dinh dưỡng, thấp còi, nhẹ cân.
Thiếu vitamin và khoáng chất khiến bé ăn không ngon miệng, từ đó gây nên tình trạng bé biếng ăn chậm tăng cân
Hệ tiêu hóa của bé còn khá yếu nên thường gặp các vấn đề như: tiêu chảy, đầy hơi, táo bón, … đặc biệt là việc kém hấp thu dưỡng chất. Đây chính là nguyên nhân khiến cho bé biếng ăn và khó tăng cân. Do vậy, cha mẹ cần đưa bé đi khám để tìm hiểu kỹ nguyên nhân, từ đó có những phương pháp điều trị hiệu quả, đúng cách.
Đối với trẻ nhũ nhi trong thời kỳ bú mẹ hoàn toàn thì tình trạng con biếng ăn chậm tăng cân nguyên nhân chính có thể là do mẹ có ít sữa. Sữa mẹ chính là nguồn dinh dưỡng duy nhất của trẻ sơ sinh trong giai đoạn bú mẹ. Một nguồn sữa ít cả về chất lượng và số lượng có thể sẽ khiến bé đói, khóc, chán bú và chậm tăng cân.
Trẻ biếng ăn chậm tăng cân đôi khi còn xuất phát từ những quan niệm sai lầm trong việc chế biến thức ăn cho trẻ. Ví dụ như: mẹ sợ con thấp còi nên ráng “nhồi nhét” quá nhiều lượng đạm trong một bữa khiến bé “ám ảnh”, cảm thấy không hứng thú với đồ ăn và chậm tăng cân.
Việc chăm sóc bé chưa khoa học cũng là một trong những nguyên nhân dẫn đến tình trạng chậm tăng cân. Các thói quen khi chăm con như: tắm cho bé ngay sau ăn, cho bé bú hoặc uống nước trước khi ăn, cho con ăn quá nhiều đồ ăn vặt… đều sẽ gây tác động xấu đến sự phát triển bình thường của trẻ.
Ngoài ra, nhiều bố mẹ có thói quen dọa nạt, hoặc khó chịu với bé khi trẻ ăn ít, ăn chậm, ngậm thức ăn cũng là nguyên nhân thường gặp khiến bé biếng ăn tâm lý.
Biếng ăn sinh lý là nguyên nhân khiến trẻ biếng ăn chậm tăng cân hàng đầu, khiến nhiều bà mẹ lo lắng bởi con đột nhiên “kén ăn”, thậm chí cả với những món ăn khoái khẩu. Thế nhưng trên thực tế, đây là tình trạng hoàn toàn bình thường đối với những trẻ từ 1-6 tuổi.
Trước 1 tuổi, tốc độ phát triển của trẻ khá nhanh, con có thể tăng từ 6-7kg mỗi năm, dẫn đến nhu cầu lương thực nạp vào cơ thể cũng cao. Sau 1 tuổi, tốc độ của tăng trưởng của bé sẽ giảm dần, dẫn đến lượng thức ăn cần nạp vào cơ thể của bé cũng không nhiều như ở giai đoạn trước đó, khiến mẹ lo lắng nghĩ rằng bé chán ăn. Tuy nhiên, đây chỉ là hiện tượng biếng ăn sinh lý hoàn toàn bình thường. (1)
Do vậy, nếu con bạn đang trong độ tuổi từ 1 đến 6, có biểu hiện biếng ăn nhưng vẫn phát triển đều đặn (tăng khoảng 2kg mỗi năm) và khỏe mạnh thì cha mẹ cũng không nên quá lo lắng. (2, 3)
Từ 1 đến 6 tuổi, nếu bé lười ăn chậm tăng cân mà vẫn tăng đều 2kg mỗi năm thì cha mẹ không nên quá lo lắng
Nhiều cha mẹ thường có tâm lý chủ quan cho rằng, bé biếng ăn chậm tăng cân chỉ là biểu hiện bình thường của trẻ, khi bước qua giai đoạn này trẻ sẽ phát triển một cách bình thường và không còn đáng lo ngại.
Tuy nhiên, việc bé biếng ăn chậm tăng cân có thể để lại những biến chứng và hệ lụy nguy hiểm không chỉ ở thời điểm hiện tại mà còn ảnh hưởng đến khi trẻ trưởng thành.
Còi cọc, thấp bé, nhẹ cân hơn so với các bạn cùng trang lứa là hậu quả dễ nhìn thấy nhất khi bé biếng ăn chậm tăng cân. Tình trạng này còn trở nên đặc biệt nghiêm trọng khi trẻ ở giai đoạn từ 1 đến 3 tuổi. Do đây là thời kỳ “vàng” trong tăng trưởng, bé phát triển rất nhanh và cần cung cấp nhiều dưỡng chất nhất để phát triển.
Bé lười ăn chậm tăng cân kéo dài khiến cơ thể bị thiếu chất, thấp còi và sức đề kháng cũng bị suy giảm theo. Lúc này, cơ thể bé không đủ đề kháng để chống lại những sự tấn công của vi khuẩn, virus gây ra bệnh và tạo điều kiện thuận lợi cho chúng xâm nhập vào cơ thể. Ngoài ra, với những bé biếng ăn chậm tăng cân, thời gian bị bệnh cũng sẽ kéo dài hơn so với bình thường.
Biếng ăn, chậm tăng cân có thể ảnh hưởng đến sự phát triển của trí não của bé. Điều này có thể nhận thấy được sau một thời gian dài, bé sẽ có dấu hiệu chậm chạp, lờ đờ hay kém linh hoạt hơn so với những đứa trẻ khác. Do vậy, khả năng giao tiếp xã hội và xử lý tình huống, phản xạ của bé cũng sẽ chậm hơn, năng lực học hỏi và tiếp thu kiến thức cũng từ đó mà bị ảnh hưởng không nhỏ.
Trẻ biếng ăn chậm tăng cân phải làm sao?, Khi lười ăn, chậm tăng cân, bố mẹ có thể tham khảo và áp dụng một số biện pháp dưới đây:
Nguyên tắc đầu tiên là cha mẹ hãy khen ngợi khi con chịu ăn dù chỉ là một lượng thức ăn nhỏ. Khi bé từ chối ăn không nên ép mà hãy cho trẻ thử ăn thức ăn khác (nếu phù hợp). Khen thức ăn ngon và hãy tươi cười vui vẻ với bé, khuyến khích bé thật nhiều để bé tự tin và thích thú với việc ăn.
Bé nên ăn với tốc độ vừa phải, không quá nhanh, không quá chậm (lâu hơn 30 phút). Hãy khen ngợi và động viên cho bé tự xúc, tự cầm thức ăn, vừa rèn luyện tính tự giác, vừa giúp trẻ thấy thức ăn ngon miệng hơn.
Sự khen ngợi và động viên từ bố mẹ luôn là niềm động lực khiến trẻ thích thú việc ăn uống hơn
Chế độ ăn uống hàng ngày có tác động rất lớn đến sự phát triển cả về thể chất lẫn trí tuệ của trẻ. Việc xây dựng thực đơn cho trẻ biếng ăn chậm tăng cân cần đảm bảo có đầy đủ các chất dinh dưỡng, đa dạng các món ăn. Từ đó, cung cấp cho bé đầy đủ dưỡng chất thiết yếu và kích thích bé ăn ngon miệng hơn, cải thiện tình trạng bé biếng ăn chậm tăng cân.
Chế độ ăn giàu chất đạm có thể giúp bé tăng cân. Tuy nhiên, cũng vì ‘quá bổ’, trẻ ăn quá nhiều thịt, cá, tôm có nguy cơ bị thừa cân béo phì. Ngoài ra, chế độ dinh dưỡng giàu chất đạm, thiếu vắng chất xơ còn dẫn đến táo bón cùng nhiều vấn đề sức khỏe khác, ảnh hưởng tiêu cực đến quá trình phát triển của trẻ. (4)
Bố mẹ nên khuyến khích bé thử các món ăn mới, nhưng không thúc ép trẻ ăn. Nếu bé từ chối ăn một loại thức ăn mới, cha mẹ hãy thử lại vào khi khác. Việc cố thúc ép bé ăn về lâu dài sẽ gây ra nỗi sợ tâm lý, vô hình trung khiến bé ám ảnh việc trải nghiệm món ăn mới. (5)
Việc nhiễm giun sán cũng được xem là nguyên nhân khiến cho bé chán ăn và còi cọc, chậm tăng cân. Do vậy, cha mẹ nên tuân thủ quy định tẩy giun sán cho con 6 tháng 1 lần theo chỉ định của các bác sĩ.
Với từng độ tuổi và giai đoạn phát triển nhất định, bé sẽ có chỉ số cân nặng và chiều cao tiêu chuẩn tương ứng. Do vậy, cha mẹ nên chú ý theo dõi cân nặng của con xem con có bị thiếu hụt so với tiêu chuẩn hay không để từ đó có thể phát hiện và nhanh chóng đưa ra các phương pháp khắc phục kịp thời.
Những hoạt động thể chất ngoài trời như: chơi bóng, đạp xe, bơi lội, vui đùa cùng bạn bè không chỉ giúp bé tăng cường sức khỏe mà còn là giải pháp tuyệt vời giúp bé phát triển chiều cao, cân nặng, tạo cảm giác nhanh đói và hứng thú với đồ ăn, cải thiện tình trạng bé biếng ăn chậm tăng cân.
Trẻ biếng ăn chậm tăng cân nên được tăng cường hoạt động thể chất cùng cha mẹ để nhanh đói hơn và ăn ngon miệng hơn
Với những bé lười ăn chậm tăng cân việc,bổ sung các loại vitamin và khoáng chất bị thiếu hụt là điều vô cùng cần thiết. Theo các chuyên gia, cha mẹ nên bổ sung cho trẻ đầy đủ các chất quan trọng như: canxi, vitamin D,… đặc biệt là bổ sung “bộ ba” Kẽm – Vitamin nhóm B – Lysine để giúp kích thích bé ăn ngon, trẻ tăng cân và phát triển khỏe mạnh.
Trẻ biếng ăn chậm tăng cân và thấp còi cũng có thể là do trẻ gặp các vấn đề về đường tiêu hóa, từ đó gây ảnh hưởng đến khả năng hấp thu dinh dưỡng. Chính vì vậy, việc quan trọng là cha mẹ cần tối ưu hệ tiêu hóa, cải thiện khả năng hấp thu dinh dưỡng trong đường ruột của trẻ bằng các sản phẩm chứa men vi sinh – “lợi khuẩn” đường ruột như prebiotic và probiotic. Từ đó, trẻ mới có thể phát triển khỏe mạnh. (6)
Không nên cho bé ăn quà vặt như nước ngọt, bánh kẹo trước bữa ăn. Việc ăn quá nhiều đồ ăn vặt có thể khiến bé không cảm thấy hào hứng với các bữa ăn chính, đặc biệt là khi hai bữa này diễn ra khá sát nhau.
Tốt nhất, cha mẹ nên kiểm soát lượng đồ ăn vặt bé tiêu thụ trong một ngày thay vì cho bé được ăn thỏa thích. Điều này sẽ giúp bé tập trung vào bữa ăn, tăng cảm giác thèm ăn.
Nhiều bậc cha mẹ thấy trẻ không tăng cân do biếng ăn liền cảm thấy xót ruột. Họ thường ép trẻ ăn càng nhiều càng tốt, ngay cả những món trẻ không hề thích một chút nào.
Hành động này dễ khiến cho trẻ cảm thấy sợ, áp lực mỗi khi tới bữa ăn. Những lúc như vậy, trẻ thường giả vờ đau bụng, nhăn nhó để không phải ngồi vào mâm cơm.
Đối với trẻ biếng ăn chậm tăng cân cần bổ sung đủ 4 nhóm chất sau đây:
Tinh bột – Protein và Chất béo là 3 nhóm chất dinh dưỡng cơ bản nhất giúp cải thiện tình trạng con biếng ăn chậm tăng cân
Trẻ sơ sinh từ 0 đến 6 tháng tuổi nếu bú mẹ hoàn toàn thì cơ thể trẻ sẽ có đủ lượng kẽm cần thiết. Khi trẻ hơn 6 tháng tuổi, bắt đầu với các chế độ ăn dặm, cha mẹ nên bổ sung kẽm cho con bằng những thực phẩm tự nhiên giàu kẽm như tôm, cua, cá, nấm, rau bina… với một lượng phù hợp hệ tiêu hoá của trẻ. Nhu cầu kẽm ở trẻ dưới 1 tuổi vào khoảng 5mg mỗi ngày, trẻ từ 1 đến 10 tuổi khoảng 10mg mỗi ngày.
Vitamin C là một loại chất chống oxy hóa, giúp tăng cường hoạt động của hệ miễn dịch. Bên cạnh đó, vitamin C còn có công dụng hấp thu và phát huy tác dụng của kẽm trong cơ thể của trẻ. Do vậy, để bé hấp thụ kẽm tốt nhất có thể, cha mẹ nên bổ sung vitamin C cho bé từ các loại trái cây tươi giàu vitamin C như chanh, quýt, cam, bưởi, dâu tây, táo…
Trong trường hợp bé biếng ăn, cha mẹ nên chia bữa ăn của bé ra thành nhiều phần, sau đó cho bé ăn từng chút một vào các khoảng thời gian nhất định trong ngày. Điều này giúp một bữa ăn của bé diễn ra nhanh hơn, bé cũng ít “ám ảnh” việc ăn uống hơn do mỗi cử chỉ ăn một chút.
Thực đơn cho trẻ biếng ăn chậm tăng cân cần đa dạng và cân bằng chất dinh dưỡng, không quá nhiều thịt cũng không quá nhiều rau. Trong mỗi bữa ăn nên có ít nhất một món ăn mà trẻ yêu thích để kích thích sự thèm ăn của trẻ, món ăn trẻ yêu thích không gây hại cho trẻ là được. Đồng thời cha mẹ cần khuyến khích trẻ ăn tất cả các món ăn có trên bàn, dù chỉ ăn mỗi thứ một ít.
Một số loại thức ăn nhẹ giàu chất xơ và vitamin mà cha mẹ nên thêm vào chế độ ăn cho trẻ biếng ăn chậm tăng cân gồm sữa chua, sinh tố, nước ép trái cây, salad trộn mayonnaise… Tuy nhiên, cha mẹ cũng cần lưu ý là không nên cho trẻ ăn gần với bữa chính.
Bữa ăn phụ nhàng cùng trái cây giàu chất xơ là sự lựa chọn tốt nhất cho trẻ biếng ăn chậm tăng cân
Nguyên nhân là bởi việc bé uống quá nhiều nước trước và trong khi ăn sẽ khiến cho bé có cảm giác nhanh no, sẽ làm giảm hứng thú trong việc ăn uống. Bên cạnh đó uống quá nhiều nước sẽ pha loãng dịch vị dạ dày, khiến quá trình tiêu hóa diễn ra lâu hơn, kém hiệu quả hơn.
Cha mẹ có thể tham khảo thực đơn dưới đây cho trẻ biếng ăn chậm tăng cân. Bên cạnh các bữa phụ, bố mẹ nên cho bé ăn thêm bữa phụ, như sữa, các chế phẩm từ sữa, sinh tố, bánh…
| Ngày | Bữa sáng | Bữa trưa | Bữa tối |
| Thứ 2 |
|
|
|
| Thứ 3 |
|
|
|
| Thứ 4 |
|
|
|
| Thứ 5 |
|
|
|
| Thứ 6 |
|
|
|
| Thứ 7 |
|
|
|
| Chủ nhật |
|
|
|
Hệ thống Phòng khám Dinh dưỡng Nutrihome hân hạnh có thể giúp các bậc cha mẹ xác định được nguyên nhân trẻ biếng ăn chậm tăng cân và tư vấn các giải pháp phù hợp với nhu cầu dinh dưỡng và sở thích ăn uống của từng trẻ. Ngoài ra, cha mẹ còn được hướng dẫn xây dựng thực đơn tăng cân cho bé đa dạng với sự tư vấn từ các chuyên gia dinh dưỡng đầu ngành. Hẹn gặp bạn tại trung tâm Nutrihome gần nhất!
Trên đây là những kiến thức cần thiết khi trẻ biếng ăn chậm tăng cân kèm thực đơn tăng cân cho bé mà Nutrihome muốn giới thiệu đến các bậc cha mẹ. Trong trường hợp bé biếng ăn chậm tăng cân kéo dài, cha mẹ nên đưa bé đi khám sức khỏe và dinh dưỡng định kỳ để có các biện pháp can thiệp sớm nhất, tránh ảnh hưởng không tốt đến quá trình phát triển của con.
