Cùng với các nhóm chất khác, vitamin là thành phần quan trọng đối với cơ thể trẻ. Thiếu hụt vitamin lâu ngày có thể dẫn đến nhiều bệnh lý nguy hiểm. Vậy làm sao biết trẻ bị thiếu vitamin, hay trẻ 3 tuổi cần bổ sung vitamin gì là quan tâm của hầu hết bố mẹ.
Bài viết được sự tư vấn chuyên môn của TS.BS Phạm Thị Thu Hương, Nguyên Trưởng khoa Dinh dưỡng lâm sàng và Tiết chế Viện Dinh dưỡng Quốc gia; Bác sĩ Trưởng, Hệ thống Phòng khám Dinh dưỡng – Y học Vận động Nutrihome.
Tình trạng thừa hoặc thiếu các loại vitamin trong cơ thể đều gây những ảnh hưởng nghiêm trọng tới sự phát triển của trẻ
Vitamin là những hợp chất hữu cơ mà tế bào người và động vật không tự tổng hợp được, ngoại trừ vitamin D. Vitamin có trong các loại thức ăn với hàm lượng nhỏ nhưng lại rất cần thiết đối với cơ thể, đặc biệt trẻ nhỏ. Cơ thể trẻ khi thiếu hụt vitamin lâu ngày sẽ dẫn tới sức khỏe suy yếu, dễ mắc bệnh. Ví dụ: thiếu vitamin A sẽ làm gia tăng nguy cơ mắc các bệnh về mắt; thiếu vitamin B1 gây mệt mỏi, biếng ăn; trẻ thiếu vitamin D dẫn tới kém hấp thu canxi, hệ xương không vững chắc…
Dựa vào tính chất hòa tan trong nước hay dầu mà vitamin được chia thành 2 nhóm: vitamin tan trong dầu (gồm vitamin A, D, E, K…) và vitamin tan trong nước (gồm vitamin nhóm B và vitamin C). Tùy theo giới tính và giai đoạn phát triển trẻ sẽ có nhu cầu vitamin khác nhau. Sự thiếu hụt vitamin ở trẻ, đặc biệt trẻ 3 tuổi có thể do nhiều nguyên nhân (chế độ ăn thiếu hụt dưỡng chất; mắc các bệnh lý tiêu hóa dẫn tới kém hấp thu…) và trẻ có thể thiếu nhiều loại vitamin cùng lúc. Để biết trẻ có thừa/thiếu vitamin không hoặc trẻ 3 tuổi cần bổ sung vitamin gì bố mẹ nên đưa con đi thăm khám để sớm phát hiện và bổ sung kịp thời đảm bảo sự phát triển khỏe mạnh và toàn diện.
Tất cả các loại vitamin đều cần thiết đối với sự phát triển của trẻ. Tuy nhiên, nếu bổ sung vitamin không đúng cách có thể dẫn đến nhiều biến chứng sức khỏe nguy hiểm. Do đó, bố mẹ cần lưu ý bổ sung vitamin cho trẻ 3 tuổi theo hướng dẫn của bác sĩ, không được tự ý bổ sung. Chẳng hạn, thiếu vitamin A ở trẻ có thể làm tăng nguy cơ mắc các bệnh về mắt nhưng thừa cũng gây nguy hiểm không kém như: trẻ có thể bị ngộ độc, ảnh hưởng sự phát triển xương, khiến trẻ chậm lớn…
Dưới đây là nhu cầu bổ sung vitamin khuyến nghị (mg/ngày) cho trẻ 3 tuổi của Viện nghiên cứu Y học Hoa Kỳ (IOM, 2011):
Vitamin | Bé trai | Bé gái |
Vitamin A | 0,5 | 0,4 |
Vitamin D | 0,015 | 0,015 |
Vitamin E | 4,5 | 4,5 |
Vitamin K | 0,07 | 0,07 |
Vitamin C | 40 | 40 |
Vitamin B1 | 0,7 | 0,7 |
Vitamin B2 | 0,8 | 0,8 |
Vitamin B6 | 0,5 | 0,5 |
Ngoại trừ vitamin D, những vitamin còn lại cơ thể trẻ không thể tự tổng hợp được mà phải bổ sung thông qua chế độ ăn uống đầy đủ và cân bằng dưỡng chất hàng ngày.
Vitamin D đóng vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ phát triển khung xương và hệ răng của trẻ. Đồng thời, vitamin D còn có vai trò điều hòa nồng độ canxi trong máu, bài tiết nội tiết tố quan trọng… Vì những lý do trên, trẻ 3 tuổi thiếu vitamin D sẽ ảnh hưởng rất lớn đến sự tăng trưởng chiều cao, dễ bị còi xương và khả năng vận động bị giảm sút.
Vitamin D có vai trò quan trọng đối với quá trình phát triển khung xương ở trẻ
Chưa kể, trẻ 3 tuổi thiếu vitamin D lâu ngày còn có nguy cơ chậm phát triển về trí tuệ, dễ gặp hàng loạt các hiện tượng như đổ mồ hôi trộm, khó ngủ về đêm, bị sâu răng, nhiễm trùng đường hô hấp… Do đó, bố mẹ cần bổ sung vitamin D cho trẻ 3 tuổi để đảm bảo trẻ có sức khỏe tốt nhất.
Vitamin D cần thiết đối với mọi lứa tuổi, đặc biệt trong giai đoạn vàng tăng trưởng lúc trẻ 3 tuổi. Đây là giai đoạn hệ xương trẻ phát triển mạnh nhất nên việc bổ sung vitamin D cho trẻ 3 tuổi rất cần thiết để đảm bảo sự tăng trưởng và khỏe mạnh của xương, tăng chiều cao. Bố mẹ có thể bổ sung vitamin D cho trẻ bằng các cách sau:
Theo TS.BS Phạm Thị Thu Hương, cách đơn giản và hiệu quả nhất để bổ sung vitamin D cho trẻ 3 tuổi là tắm nắng. Bởi ánh nắng mặt trời có tác dụng chuyển hóa vitamin D rất tốt, giúp xương chắc khỏe hơn. Tuy nhiên, để việc tắm nắng vừa đảm bảo sức khỏe cho trẻ, vừa có hiệu quả tốt nhất bố mẹ cần lưu ý một số vấn đề sau:
TS.BS Phạm Thị Thu Hương cho biết thêm, ánh nắng mặt trời chiếm khoảng 80% tổng lượng vitamin D trong cơ thể, 20% còn lại đến từ chế độ dinh dưỡng hàng ngày. Vì vậy, ngoài tắm nắng, bố mẹ cần lưu ý bổ sung vitamin D cho trẻ 3 tuổi từ những loại thực phẩm giàu vitamin D như cá, dầu cá, ngũ cốc, sò, nấm, đậu… Dù vậy, cần bổ sung đầy đủ và hài hòa các loại dưỡng chất, không nên chỉ tập trung vào vitamin D dẫn đến trẻ bị thiếu hụt các loại vitamin và khoáng chất khác ảnh hưởng đến sự phát triển.
Bên cạnh tắm nắng và chú ý chế độ dinh dưỡng hàng ngày, bố mẹ còn có thể bổ sung vitamin D cho trẻ 3 tuổi thông qua các sản phẩm bổ sung vitamin D. Tuy nhiên việc sử dụng các sản phẩm bổ sung vitamin D này cần có sự tư vấn và chỉ định của bác sĩ để tránh gây ảnh hưởng xấu đến sức khỏe trẻ.
Bổ sung vitamin D cho trẻ 3 tuổi bằng thuốc cần có sự chỉ định của bác sĩ
Việc theo dõi các biểu hiện thiếu vitamin nói chung và vitamin D nói riêng cũng như chọn lựa các thực phẩm bổ sung vitamin D cho trẻ 3 tuổi, chế biến món ăn đảm bảo dinh dưỡng sẽ tốn nhiều thời gian và công sức của bố mẹ, đặc biệt các bố mẹ bận rộn. Trường hợp này, bố mẹ có thể đặt lịch hẹn khám và kiểm tra tình trạng thiếu/nguy cơ thiếu vitamin ở trẻ để có biện pháp can thiệp kịp thời tại Hệ thống Phòng khám Dinh dưỡng – Y học Vận động Nutrihome.
Nutrihome có đội ngũ chuyên gia giàu kinh nghiệm cùng cơ sở hạ tầng, máy móc hiện đại bậc nhất Việt Nam (máy xét nghiệm sinh hóa, huyết học hiện đại, máy phân tích thành phần cơ thể thế hệ mới nhất, máy xét nghiệm vi chất…) giúp xét nghiệm chẩn đoán tình trạng sức khỏe của trẻ chính xác, từ đó đưa ra phác đồ điều trị phù hợp, chế độ dinh dưỡng hợp lý bổ sung vitamin D cho trẻ 3 tuổi cũng như đầy đủ các dưỡng chất khác, giúp trẻ phát triển tối ưu.