Mở cửa 7h30 - 17h00 / T2 - CN xuyên trưa
Trẻ 2 tuổi biếng ăn lâu ngày không chỉ ảnh hưởng đến sự phát triển thể chất, trí tuệ mà còn gây rối loạn tăng trưởng, nhận thức. Vậy trẻ 2 tuổi biếng ăn phải làm sao để giải quyết? Dưới đây là một số cách xử trí đơn giản tại nhà bố mẹ có thể áp dụng.
Nếu tình trạng bé 2 tuổi biếng ăn thỉnh thoảng xảy ra, bố mẹ không nên quá lo lắng. Tuy nhiên, nếu biếng ăn diễn ra thường xuyên và kéo dài bố mẹ cần có biện pháp xử trí ngay để không ảnh hưởng đến sức khỏe cũng như hình thành thói quen ăn uống xấu ở trẻ.
Theo TS.BS Đào Thị Yến Phi, trẻ được xem là biếng ăn khi ăn ít hơn 60% nhu cầu, kéo dài từ một tháng trở lên và ảnh hưởng đến sự tăng trưởng, phát triển của trẻ với các biểu hiện đặc trưng như:
Ngoài những biểu hiện trên, để xác định chính xác tình trạng biếng ăn ở trẻ 2 tuổi nhằm sớm có biện pháp can thiệp kịp thời, giúp trẻ phát triển bình thường, bố mẹ nên đưa trẻ đi khám dinh dưỡng tại các hệ thống phòng khám để được kiểm tra toàn diện.
Biếng ăn kéo dài, nhất là với trẻ nhỏ 2 tuổi có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến sự phát triển thể chất, trí não, gây rối loạn tăng trưởng, suy dinh dưỡng thấp còi, tăng nguy cơ mắc các bệnh truyền nhiễm thậm chí có thể dẫn đến tử vong.
Bé 2 tuổi biếng ăn nếu không được can thiệp kịp thời sẽ gây ảnh hưởng xấu đến sức khỏe
Cụ thể, tình trạng ăn ít so với nhu cầu độ tuổi, biếng ăn kéo dài sẽ khiến cơ thể trẻ bị thiếu hụt các chất/ vi chất dinh dưỡng cần thiết cho sự phát triển như chất béo, chất đạm, vitamin và khoáng chất.
Đặc biệt, khi tình trạng thiếu vi chất diễn ra liên tục trẻ vốn đã biếng ăn sẽ càng biếng ăn hơn, nếu bố mẹ không có giải pháp giúp trẻ cải thiện việc ăn uống hiệu quả trẻ có thể suy dinh dưỡng nghiêm trọng, hệ miễn dịch giảm sút dễ mắc các bệnh truyền nhiễm. Nếu mắc bệnh sẽ cần rất nhiều thời gian hồi phục, và trở nên biếng ăn hơn sau các đợt bệnh.
TS.BS Đào Thị Yến Phi cho biết, biếng ăn là tình trạng xảy ra ở hầu hết trẻ nhỏ không riêng gì trẻ 2 tuổi. Tuy nhiên, tùy từng độ tuổi sẽ có những nguyên nhân khác nhau. Dưới đây là các nguyên nhân phổ biến khiến bé 2 tuổi biếng ăn cũng như ở các độ tuổi khác:
Tương tự người lớn, nếu bé thường xuyên phải ăn đi ăn lại những món ăn quen thuộc trong nhiều ngày, ăn một món trong 1 ngày hoặc các bữa ăn quá gần nhau sẽ khiến trẻ không còn hứng thú với việc ăn uống nữa.
Trẻ 2 tuổi biếng ăn còn được xác định do nguyên nhân sinh lý, tuy nhiên, tình trạng biếng ăn này chỉ diễn ra trong thời gian ngắn, khoảng 1 – 2 tuần và sau đó trẻ sẽ trở lại ăn uống bình thường. Biếng ăn sinh lý xảy ra là do cơ thể trẻ chưa thích nghi được với những giai đoạn chuyển đổi trong quá trình phát triển.
Đó là: trẻ mọc răng, trẻ chuyển từ bú mẹ sang ăn dặm (khoảng 6 tháng tuổi); trẻ tập đứng/ đi (khoảng tháng thứ 10); trẻ phát triển nhận thức và bắt đầu khám phá thế giới xung quanh (từ 16 tháng trở lên); trẻ bị thay đổi lịch sinh hoạt/ăn uống, người chăm sóc/cho ăn, môi trường sống (giai đoạn đi nhà trẻ…)
Những dấu hiệu cho thấy bé mắc bệnh tiêu hóa như thường xuyên nôn và đau bụng sau khi ăn, đầy bụng khó tiêu, tiêu chảy, táo bón, phân sống… Nếu bé mắc các bệnh dạ dày hoặc bệnh đường tiêu hóa bẩm sinh sẽ ảnh hưởng rất lớn đến việc ăn uống, cũng như khả năng hấp thu dưỡng chất từ bữa ăn của trẻ.
Bố mẹ cho bé sử dụng thuốc kháng sinh trong thời gian dài. Thuốc kháng sinh tiêu diệt các vi khuẩn gây bệnh, đồng thời cũng tiêu diệt luôn những lợi khuẩn có trong đường ruột, khiến bé dễ mắc các bệnh rối loạn tiêu hóa, không còn hứng thú với bữa ăn, gia tăng tình trạng biếng ăn.
Uống kháng sinh trong thời gian dài có thể gây ảnh hưởng tới đường ruột, góp phần khiến trẻ 2 tuổi biếng ăn.
Có rất nhiều bé nhạy cảm khi bố mẹ bắt đầu cho ăn dặm, hoặc thay đổi bữa ăn của bé như đổi từ cháo sang cơm, thay đổi cách ăn, giờ giấc ăn… khiến bé không kịp thích ứng. Hoặc cũng có thể bé bị ám ảnh vì từng gặp sự cố như bị sặc thức ăn, hoặc ăn nhầm thức ăn quá nóng… khiến bé bị ảnh hưởng tâm lý và trở nên sợ ăn.
Biếng ăn tâm lý ở trẻ 2 tuổi còn có thể đến từ bố mẹ. Các hành động tưởng như bình thường như la mắng, thúc ép, buộc bé ăn nhiều càng khiến trẻ ‘sợ’ ăn và ngày càng biếng ăn hơn.
Tình trạng thiếu chất, thiếu vi chất dinh dưỡng cũng là một trong những nguyên nhân góp phần khiến trẻ biếng ăn, đặc biệt nếu tình trạng này kéo dài và sau mỗi đợt bệnh. Không chỉ vậy, thiếu vi chất còn kéo theo suy dinh dưỡng, suy giảm hệ miễn dịch, trẻ dễ mắc các bệnh truyền nhiễm, thời gian hồi phục sau bệnh chậm.
Ngoài ra, trẻ biếng ăn còn được xác định do bẩm sinh, nhưng trường hợp này không nhiều, chỉ có khoảng dưới 5% bé sinh ra chỉ có nhu cầu ngủ, chơi mà không hoặc ít đòi ăn. Hoặc trẻ biếng ăn do chích ngừa, sau khi bị chấn thương, trẻ mọc răng, mắc các vấn đề về răng miệng (bị sưng lợi/nướu răng, sâu/đau răng…)
Để giúp bố mẹ hiểu rõ hơn về tình trạng biếng ăn, dưới đây là một số trường hợp phổ biến, hầu như có thể gặp ở bất cứ đứa trẻ nào, nhất là trẻ ở độ tuổi lên 2.
Mặc dù đã bước đến giai đoạn ăn dặm và có “thâm niên” ăn dặm hơn một năm, tuy nhiên nhiều trẻ vẫn chưa quen được với việc ăn cháo/ bột (có thể do mẹ chế biến chưa đúng cách, không hợp khẩu vị…) nên trẻ chỉ thích uống sữa.
Nhiều bố mẹ quan niệm sữa nhiều dinh dưỡng do đó có thể thay thế các bữa ăn, vì vậy, đã chiều theo thói quen này của trẻ nên khiến trẻ quen dần với điều này, càng khiến việc lười ăn cháo/ bột ngày càng “leo thang”.
Một số trường hợp trẻ 2 tuổi biếng ăn không thích ăn cháo, bột nhưng thích uống sữa
Hay ngậm thức ăn không chịu nhai và nuốt, hoặc nhai rất lâu cũng là một trong những “cuộc chiến” ăn uống đầy căng thẳng giữa trẻ và nhiều bố mẹ.
Lý giải việc này, các chuyên gia dinh dưỡng cho biết, có thể do thức ăn không phù hợp với độ tuổi của trẻ, hoặc bố mẹ bắt trẻ ăn vượt quá nhu cầu của bản thân, độ tuổi. Hoặc cũng có thể do bố mẹ vừa cho trẻ vừa ăn vừa xem tivi, đến những đoạn hấp dẫn trẻ thường có xu hướng “quên” ăn, quên nhai và ngậm.
Bỏ bữa cũng là câu chuyện muôn thuở của các bố mẹ có con nhỏ. Ngoài việc chế biến món ăn không hợp khẩu vị, cho trẻ ăn đi ăn lại mãi một món ăn có thể khiến trẻ ngán, không hứng thú với việc ăn uống và bỏ bữa thì tình trạng bỏ bữa của trẻ còn do bố mẹ cho trẻ uống sữa, ăn vặt nhiều trước các bữa ăn chính khiến trẻ no ngang, không ăn nổi vào các bữa chính. Vì vậy, bố mẹ cần lưu ý điều này.
Khi bé 2 tuổi có những dấu hiệu biếng ăn, không muốn ăn mỗi khi đến bữa chính bố mẹ cần kiên nhẫn quan sát để tìm ra nguyên nhân khiến bé biếng ăn, hoặc nhờ chuyên gia tư vấn thêm để từ đó có giải pháp khắc phục triệt để. Song song đó, bố mẹ có thể tham khảo thực hiện những cách khuyến khích cảm giác ăn ngon miệng ở bé như sau:
Đối với bé 2 tuổi biếng ăn, bố mẹ cần xây dựng thời gian biểu ăn uống khoa học, cũng như các quy tắc khi ăn để giúp hình thành thói quen ăn uống tốt ở bé. Việc này không chỉ giải quyết vấn đề bé biếng ăn hiện tại mà còn tạo thói quen tốt cho bé khi lớn lên. Các quy tắc trong bữa ăn cho bé bao gồm:
Bố mẹ nên quan sát thói quen ăn uống của bé, tìm hiểu sở thích của bé để xây dựng thực đơn hàng ngày một cách khoa học, đa dạng các món ăn với đầy đủ các nhóm dưỡng chất cần thiết phù hợp với độ tuổi và sở thích của trẻ.
Bên cạnh đó, với bé 2 tuổi biếng ăn bố mẹ nên trang trí các món ăn bắt mắt, màu sắc hấp dẫn bằng cách tạo hình các con vật ngộ nghĩnh để bữa ăn của bé không chỉ đủ dinh dưỡng mà còn hấp dẫn, hào hứng hơn.
Thường xuyên thay đổi thực đơn để cải thiện bé 2 tuổi biếng ăn, ăn uống ngon miệng hơn.
Bố mẹ không nên vì lo lắng bé 2 tuổi biếng ăn mà ép bé ăn liên tục dù bé đã từ chối. Thay vào đó, bố mẹ nên kiên nhẫn, nhẹ nhàng giới thiệu cho bé những món ăn ngon, từ đó giúp bé dần thay đổi nhận thức và bắt đầu thích ăn. Việc quát mắng hay đánh đập chỉ nhồi nhét thức ăn tức thời mà không giải quyết được tình trạng bé biếng ăn, ngược lại còn khiến bé sợ hãi và hình thành thói quen xấu trong ăn uống khi lớn lên.
Như đã nêu trên, cơ thể thiếu hụt các chất/ vi chất dinh dưỡng là một trong những nguyên nhân khiến trẻ 2 tuổi biếng ăn. Do đó, để cải thiện tình trạng biếng ăn, giúp trẻ ăn uống ngon miệng hơn bố mẹ cũng cần chú ý bổ sung vi chất dinh dưỡng cho trẻ.
Để biết cơ thể trẻ thiếu hụt những vi chất dinh dưỡng nào và bổ sung đúng cách, bố mẹ có thể đưa trẻ đi xét nghiệm vi chất tại Hệ thống phòng khám dinh dưỡng Nutrihome. Nutrihome là đơn vị đầu tiên tại Việt Nam sở hữu hệ thống máy sắc ký hiệu năng cao UPLC có khả năng định lượng nồng độ vi chất ở mức thấp nhất (nano gram/ml) giúp phát hiện sớm tình trạng thiếu vi chất (vitamin A, D, E, K, B, C, sắt, kẽm, canxi…) ở trẻ em. Đây là cơ sở khoa học để bác sĩ xây dựng phác đồ điều trị hiệu quả.
Bằng cách cho bé tham gia các bữa ăn cùng gia đình. Một bữa ăn đầy đủ các thành viên trong gia đình là khoảng thời gian tuyệt vời và đầm ấm nhất, đối với trẻ nhỏ cũng vậy. Bố mẹ nên cho bé tham gia vào các bữa ăn cùng gia đình để tạo không khí vui vẻ, thoải mái, kích thích sự thèm ăn của bé, giúp bé ăn ngon hơn và ăn được nhiều hơn. Bên cạnh đó, việc ăn cùng gia đình sẽ giúp bé 2 tuổi lười ăn quan sát và bắt chước hành động ăn cơm của người lớn, từ đó bé sẽ tự giác hơn trong bữa ăn.
Cho bé tham gia các bữa ăn cùng gia đình giúp cải thiện tình trạng biếng ăn hiệu quả hơn
Hay khen thưởng khi bé tự giác ăn uống đúng bữa. Trẻ nhỏ rất thích được khen, một lời khen đúng lúc là “vũ khí” lợi hại giúp bố mẹ giải quyết chứng biếng ăn ở bé. Bố mẹ nên khen ngợi khi bé ăn đúng bữa, khi bé hoàn thành bữa ăn và ăn hết những món đã được chuẩn bị sẵn.
Việc ăn quá nhiều bữa phụ, hoặc ăn bữa phụ quá no khiến bé không còn hào hứng khi đến bữa chính. Do đó, bố mẹ nên cắt bớt số lượng các bữa ăn phụ, đồng thời giảm lượng thức ăn ở mỗi bữa phụ để bé nhanh đói hơn, kích thích bé mong chờ đến bữa chính.
Nếu mẹ vẫn còn lo lắng về tình trạng bé 2 tuổi biếng ăn, hãy đưa trẻ đến khám tại Hệ thống Phòng khám Dinh dưỡng Nutrihome. Tại Nutrihome, đội ngũ chuyên gia giàu kinh nghiệm cùng trang thiết bị, máy móc hiện đại bậc nhất sẽ giúp chẩn đoán chính xác tình trạng sức khỏe, dinh dưỡng của bé, từ đó đưa ra phác đồ điều trị phù hợp, tư vấn chế độ dinh dưỡng hợp lý cho bé 2 tuổi biếng ăn, giúp bé ăn ngon miệng, tăng cần và phát triển tối ưu.
Trẻ 2 tuổi biếng ăn có thể xuất phát từ nhiều nguyên nhân khác nhau, có thể vì trẻ đang mắc các bệnh về tiêu hóa, do chế độ dinh dưỡng hàng ngày của bé không hợp lý, bé biếng ăn do tâm lý, hoặc do tác dụng phụ của việc bé phải sử dụng thuốc kháng sinh trong thời gian dài, bé biếng ăn do tiêm phòng hoặc chấn thương,… Phụ huynh cần sớm xác định chính xác nguyên nhân và có biện pháp khắc phục để không ảnh hưởng đến sự phát triển toàn diện của trẻ. Hãy đưa bé đến các cơ sở khám chữa bệnh ngay khi con có dấu hiệu bất thường các bố mẹ nhé.
