Mở cửa 7h30 - 17h00 / T2 - CN xuyên trưa
Thận đóng vai trò quan trọng trong việc lọc và đào thải độc tố ra khỏi cơ thể. Tuy nhiên, nhiều chuyên gia dinh dưỡng cho biết, luôn tồn tại danh sách những thực phẩm hại thận mà chúng ta có thể vô tình tiêu thụ hàng ngày, góp phần làm suy giảm chức năng của thận theo thời gian. Vậy, đâu là danh sách các nhóm thức ăn hại thận mà bạn cần hạn chế tiêu thụ? Tất cả sẽ được Hệ thống Phòng khám Dinh dưỡng Nutrihome giải đáp ngay trong bài viết sau.
Đâu là thực phẩm hại thận mà bạn cần tránh tiêu thụ?
Thực phẩm hại thận là những món ăn có thể làm gia tăng gánh nặng lọc máu lên thận, gây rối loạn huyết áp, thúc đẩy các phản ứng viêm hoặc làm biến đổi thành phần nước tiểu, dẫn đến sỏi thận. Cụ thể, những thực phẩm hại thận bao gồm:
Thận chịu trách nhiệm cân bằng nước và muối khoáng trong cơ thể. Ăn thực phẩm nhiều muối làm gia tăng hàm lượng natri trong máu, khiến thận phải làm việc khó khăn hơn để loại bỏ loại khoáng chất này ra khỏi huyết thanh. Kết quả là người ăn mặn thường có nguy cơ cao bị tăng huyết áp, gây áp lực lên các mạch máu thận, ảnh hưởng đến chức năng lọc của thận và thúc đẩy bệnh thận mạn tính tiến triển.
Bên cạnh đó, tiêu thụ quá nhiều thực phẩm giàu natri còn làm tăng nguy cơ mắc bệnh tim mạch và đột quỵ. Do đó, hạn chế tiêu thụ thực phẩm nhiều muối là một phần quan trọng giúp bảo vệ thận và nâng cao sức khỏe toàn diện.
Dưới đây là danh sách một số thực phẩm nhiều muối natri mà bạn cần hạn chế tiêu thụ:
Bánh mặn, các loại sốt, thịt xông khói thường chứa nhiều natri, gây hại thận
Tiêu thụ thực phẩm nhiều đường có thể gây hại cho thận vì các nguy cơ sau:
Đường là nhóm thực phẩm hại thận mà bạn cần nâng cao cảnh giác
Tóm lại, đường là thực phẩm hại thận. Hạn chế đường trong chế độ ăn uống là một bước quan trọng để bảo vệ sức khỏe thận. Dưới đây là danh sách các nhóm thực phẩm chứa nhiều đường mà bạn cần hạn chế tiêu thụ:
Nước ngọt có ga là thực phẩm hại thận hàng đầu được nhiều chuyên gia dinh dưỡng cảnh báo. Theo các chuyên gia dinh dưỡng, nước ngọt có ga có thể gây hại đến thận vì làm tăng nguy cơ:
Tóm lại, việc tiêu thụ nước ngọt có ga, đặc biệt là coca, có thể gây hại cho thận thông qua các yếu tố như chứa axit photphoric và ảnh hưởng đến sự hình thành sỏi thận.
Thịt và các sản phẩm từ sữa chứa nhiều protein, canxi, nari và chất béo bão hòa,… có thể gây hại cho thận khi tiêu thụ quá nhiều. Cụ thể:
Tóm lại, thịt và các sản phẩm từ sữa là thực phẩm hại thận theo nhiều cơ chế khác nhau. Do đó, việc tiêu thụ các loại thực phẩm này cần được kiểm soát, đặc biệt đối với những người có nguy cơ hoặc đã mắc bệnh thận, nhằm bảo vệ sức khỏe thận một cách toàn diện.
Tiêu thụ quá nhiều thịt và các sản phẩm từ sữa có thể làm tăng nguy cơ sỏi thận
Caffeine là một chất kích thích hệ thần kinh trung ương nổi tiếng, được tìm thấy nhiều trong cà phê, trà, đồ uống có ga và một số loại thuốc, có thể gây hại cho thận khi tiêu thụ quá nhiều. Đồ ăn giàu caffeine có thể là thực phẩm hại thận vì:
Đối với những người đang mắc bệnh thận, việc tiêu thụ quá mức caffeine có thể làm tồi tệ hơn tình trạng suy giảm chức năng thận hiện có; do đó, kiêng cữ hoàn toàn caffeine là điều cần thiết. Đối với người khỏe mạnh, Cục Quản lý Thực phẩm & Dược phẩm Hoa Kỳ (FDA) khuyến cáo, bạn không nên tiêu thụ quá 400mg caffeine, tương đương với 750ml – 1000ml cà phê mỗi ngày, để tránh các tác động tiêu cực đến thận có thể phát triển từ việc tiêu thụ caffeine quá nhiều.
Thực phẩm biến đổi gen (GMO) là những thực phẩm đã được chỉnh sửa DNA trong phòng thí nghiệm để cải thiện khả năng kháng bệnh, sinh sản nhằm gia tăng năng suất. Tuy nhiên, mối quan ngại về ảnh hưởng của thực phẩm GMO lên sức khỏe con người vẫn còn vì:
Thực phẩm biến đổi gen (GMO) tiềm ẩn nguy cơ gây hại thận
Lưu ý: Mặc dù vẫn còn một số quan ngại về GMO, nhưng nhiều cơ quan quản lý sức khỏe trên thế giới đã xác định rằng hầu hết thực phẩm biến đổi gen là an toàn để ăn trong một mức tiêu thụ bình thường. Do đó, bạn không cần phải kiêng cữ hoàn toàn thực phẩm GMO mà chỉ cần hạn chế tiêu thụ chúng là được.
Thực phẩm chiên rán ngập dầu có thể gây hại cho thận thông qua các cơ chế sau:
Tóm lại, đồ ăn chiên rán là nhóm thực phẩm hại thận theo nhiều cơ chế khác nhau. Vì thế, hạn chế thực phẩm chiên rán trong chế độ ăn uống chính là một nguyên tắc dinh dưỡng quan trọng nếu bạn thực sự muốn cải thiện sức khỏe của thận.
Rượu bia là nhóm thực phẩm hại thận được rất nhiều người tiêu thụ hiện nay. Uống nhiều rượu bia có thể gây hại cho thận vì:
Tóm lại, nếu đã có tiền sử mắc bệnh thận, bạn cần tuyệt đối tránh xa việc tiêu thụ rượu bia. Nếu bạn vẫn còn khỏe mạnh, việc hạn chế tiêu thụ rượu bia là điều nên làm để bảo vệ thận và sức khỏe tổng thể.
Tiêu thụ rượu bia quá mức làm tăng nguy cơ suy thận cấp và mạn tính
Lạm dụng thuốc, lười uống nước, ngồi cả ngày, ít vận động, thiếu ngủ, hút thuốc lá… chính là những thói quen gây hại thận phổ biến mà ít người chú ý. Cụ thể:
Theo các kết quả khảo sát, lạm dụng dược phẩm chính là nguyên nhân hàng đầu gây nên 19% ca tổn thương thận cấp tính và 5% ca bệnh thận mãn tính mỗi năm trên toàn thế giới. Việc lạm dụng thuốc và thực phẩm chức năng có thể làm gia tăng áp lực lên thận, buộc chúng phải làm việc “cực nhọc” hơn để lọc và loại bỏ các hợp chất hóa học từ thuốc, dẫn đến suy giảm chức năng thận.
Một số loại thuốc không kê đơn phổ biến, chẳng hạn như thuốc giảm đau – hạ sốt (paracetamol, aspirin,…), thuốc chống viêm không steroid (naproxen, ibuprofen,…), có thể gây hại thận khi uống quá liều. Do đó, bạn không nên tự ý dùng thuốc mà chưa được nhận được sự tư vấn từ bác sĩ.
Uống thiếu nước có thể gây hại cho thận do nó làm tăng nồng độ các chất cặn trong nước tiểu. Điều này gây khó khăn cho thận trong việc lọc và loại bỏ độc tố, làm tăng nguy cơ hình thành sỏi thận. Bên cạnh đó, mất nước làm sụt giảm lưu lượng máu chảy qua thận, có thể dẫn đến suy giảm chức năng thận do thiếu máu. Do đó, uống nước đầy đủ là điều vô cùng quan trọng để thận hoạt động hiệu quả và bảo vệ sức khỏe tổng thể.
Theo Hiệp hội Thận Quốc gia (Hoa Kỳ), chức năng thận được điều chỉnh thông qua chu kỳ ngủ – thức của não bộ. Hiểu đơn giản, thói quen sinh hoạt đúng giờ, bao gồm việc ngủ đủ giấc, chính là cơ sở giúp cơ thể phân phối khối lượng công việc cho thận trong 24 giờ một cách hiệu quả. Do đó, bất kỳ điều gì ảnh hưởng đến thời lượng của giấc ngủ, đều có thể gián tiếp gây rối loạn nhịp sinh học và thúc đẩy bệnh thận tiến triển.
Nghiên cứu cho thấy, những người ngủ ít hơn 5 hoặc 6 tiếng mỗi đêm có xu hướng bị suy giảm chức năng thận lần lượt nhanh hơn 79% và 31% so với nhóm người được ngủ đủ từ 7 – 8 tiếng. Do đó, bạn nên lên kế hoạch đảm bảo cho cơ thể được ngủ ít nhất 7 giờ mỗi đêm để bảo vệ sức khỏe thận một cách tối ưu.
Nghiên cứu cho thấy, những người đã hoặc đang hút thuốc có nguy cơ mắc bệnh suy thận mạn tính cao hơn từ 3.3 – 4.2 lần so với người chưa từng hút thuốc. Điều này là do khói thuốc chứa nhiều nicotine, một độc tố được chứng minh là có thể gây tăng huyết áp, làm giảm tốc độ lọc cầu thận và lưu lượng huyết tương qua thận, dẫn đến suy thận mạn tính.
Hút thuốc làm tăng huyết áp, thúc đẩy suy thận mạn tính tiến triển
Ngồi nhiều cả ngày có thể gây hại cho thận do thói quen này làm chậm quá trình lưu thông máu. Điều này làm giảm hiệu suất lọc của thận, dẫn đến tích tụ các chất độc trong cơ thể. Ngoài ra, ngồi nhiều cũng liên quan đến nguy cơ tăng cân và tiểu đường, hai nguy cơ hàng đầu thúc đẩy bệnh thận mạn tính triển.
Không tập thể dục thường xuyên có thể gây hại cho thận bởi thói quen lười vận động làm tăng nguy cơ khởi phát béo phì và tiểu đường, đều là các tác nhân hàng đầu thúc đẩy bệnh thận mạn tính tiến triển. Mặt khác, thiếu vận động cũng làm giảm tuần hoàn máu, ảnh hưởng đến khả năng lọc máu của thận, dẫn đến tích tụ độc tố trong cơ thể và gây tổn thương thận vĩnh viễn. Ngược lại, tập thể dục giúp cải thiện lưu thông máu, điều hòa huyết áp và hỗ trợ thận hoạt động hiệu quả.
Trên đây là những thông tin quan trọng về các thói quen xấu, tiềm ẩn nguy cơ hại thận mà nhiều người thường ít quan tâm. Hy vọng thông qua bài viết, bạn đã biết được ăn gì bị thận yếu (thận suy) để có biện pháp cải thiện chế độ dinh dưỡng một cách hiệu quả.
Tóm lại, hiểu rõ về các loại thực phẩm hại thận là bước đầu quan trọng trong việc nâng cao nhận thức bảo vệ sức khỏe thận. Trong sinh hoạt hằng ngày, bạn hãy lựa chọn thực phẩm thông minh, tránh xa những thức ăn hại thận để giúp thận duy trì trạng thái hoạt động tối ưu. Bằng cách này, bạn không chỉ bảo vệ thận khỏi nguy cơ bệnh tật mà còn góp phần cải xây dựng được một lối sống lành mạnh và cân đối.
